ذهن آگاهی چیست ؟ حضور در لحظه یا زندگی در گذشته ؛ کدام را انتخاب می کنید؟

ذهن آگاهی چیست ؟ انسان امروز مدام در طول زندگی خود با تنش‌هایی رو به رو می‌شوند که در اکثر مواقع توان مقابله با آن‌ها را ندارند و در نتیجه استرس‌ها و نگرانی‌های شدیدی را تجربه می‌کنند. در این مقاله به شما آموزش می‌دهیم که چگونه با کمک ذهن آگاهی می‌توانید با مشکلات دست و پنجه نرم کنید.

خواندن این مقاله مفصل را از دست ندهید.

ذهن آگاهی چیست ؟

ذهن آگاهی به ساده‌ترین زبان ممکن، به معنای آگاهی از لحظه است. به عبارت دیگر ذهن آگاهی یک روش “بودن” است که منجر می‌شود تا آگاهانه و عاقلانه با مسائل و مشکلات مختلف زندگی برخورد کنیم.

همه ما در طول زندگی به جای این‌که در لحظه زندگی کنیم، در غم از دست دادن گذشته و ترس و نگرانی از آینده زندگی کرده‌ایم. این احساسات باعث می‌شوند تا نتوانیم در زندگی صبر، شفقت، تصمیم‌گیری درست، رفتار عاقلانه و… داشته باشیم.

همه ما چندین بار در طول زندگی این جملات را از زبان افراد مختلف شنیده‌ایم که سعی کنید در زمان حال زندگی کنید، سعی کنید گذشته را فراموش کنید و تنها از تجربیاتی که به دست آورده‌اید درس بگیرید، سعی کنید به آینده بیش از اندازه توجه نشان ندهید و… . با ذهن آگاهی می‌توانید به تمام این توصیه‌ها عمل کنید.

تاریخچه ذهن آگاهی

ذهن آگاهی به بیش از 2500 سال پیش باز می‌گردد و ریشه در عهد باستان دارد. زیرا انسان بدوی نیز برای زنده ماندن، حفظ بقا، یافتن آب و غذا و… به آگاهی نیاز داشت.

تاریخچه ذهن آگاهی را می‌توان هم در فرهنگ‌های شرقی مانند بودایی و هم در فرهنگ‌های غربی یافت. اصطلاح انگلیسی mindfulness، ترجمه لغت هندی sati است به معنای آگاهی، توجه و به یاد آوردن. ذهن آگاهی آموزه اصلی مکتب بودایی است.

آیین بودایی ذهن آگاهی را فضیلتی می‌داند که با پرورش آن می‌توان به روشنگری رسید. به عبارت دیگر ذهن آگاهی تمرینی برای رسیدن به صلح و آرامش است.

بدون شک اجداد ما بدون توجه به این موضوع، زندگی آسان و همراه با آرامش را تجربه نکرده‌اند. اما ما در دنیایی متفاوت‌تر از آن‌ها زندگی می‌کنیم و به راحتی می‌توانیم با ذهن آگاهی زندگی بهتری را تجربه کنیم.

لازمه یادگیری ذهن آگاهی در زندگی چیست ؟

برای داشتن زندگی بهتر و رسیدن به تمام اهداف و خواسته‌های خود در زندگی، نیاز به یادگیری مهارت ذهن آگاهی داریم. زیرا همه ما از اتفاقات کوچک و بزرگی که در زندگی‌مان رخ می‌دهند، کاملا به‌هم ریخته و توان تصمیم‌گیری‌های عاقلانه و صحیح را نداریم. این اتفاق امری طبیعی است.

برای مثال زمان‌هایی که:

• عزیزی را از دست می‌دهیم،
• در کسب و کارمان شکست می‌خوریم،
• نمی‌توانیم به خواسته‌ها و اهداف‌مان برسیم،
• از حرف دیگران دچار رنجش می‌شویم،
• و….

تمام این اتفاقات، تجربیات و احساسات ناخوشایندی را در ما ایجاد می‌کنند که در رفتارها، اعمال و تصمیمات ما به شدت تاثیرگذار بوده و ما را از حرکت باز می‌دارند. به همین دلیل لازم است ذهن آگاهی را بیاموزیم. زیرا در غیر این صورت در خاطرات گذشته خواهیم ماند و زندگی همراه با موفقیت و آرامش را تجربه نخواهیم کرد.

فواید داشتن ذهن آگاهی در زندگی چیست ؟

همه ما در طول روز کارهایی را به طور غیر ارادی انجام می‌دهیم که در پایان روز نمی‌دانیم آن‌ها را انجام داده‌ایم یا نه. حتی شک داریم از این‌که کارهای‌مان را به درستی و به‌طور کامل انجام داده‌ایم. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که ذهن ما در لحظه انجام کار و فعالیت‌های روزمره، روی کار متمرکز نبوده و در لحظه حضور نداشته است.

برای این‌که بتوانید به اهمیت ذهن آگاهی پی ببرید، در ادامه مختصری از فواید آن را برای‌تان توضیح می‌دهیم. این فواید عبارتند از:

1)کاهش استرس

مهم‌ترین فایده ذهن آگاهی، کاهش استرس است. ابتدا لازم است بررسی کنید که آیا فردی هستید که همیشه دچار استرس و نگرانی می‌شوید یا نه.

اگر پاسخ‌تان مثبت است، حتما تمرینات ذهن آگاهی را که در بخش‌های بعدی توضیح می‌دهیم، جدی بگیرید. زیرا استرس در تمام جنبه‌های زندگی تاثیرات مخربی بر جای می‌گذارد و شما را از انجام صحیح کارهای‌تان باز می‌دارد.

2)جلوگیری از بیماری

اگر بتوانید ذهن آگاهی را به درستی بیاموزید، به خوبی می‌توانید از بروز بیماری‌هایی مانند فشار خون، بیماری‌های قلبی، قند خون، چربی خون و… جلوگیری کنید.

زیرا اکثر این بیماری‌ها اغلب به دلیل تنش‌های عصبی ایجاد می‌شوند. حتی می‌توانید با ذهن آگاهی از پیشروی برخی از بیماری‌ها مانند سرطان، ام اس و… نیز جلوگیری کنید.

هر چه ذهن آرام‌تری داشته باشید، سلامتی بیشتری خواهید داشت.

3)کنترل مغز

با ذهن آگاهی به راحتی می‌توانید مغز خود را کنترل کنید. به‌طور طبیعی همه افراد در طول روز با اتفاقات و تنش‌هایی مواجه می‌شوند که اگر ذهن آگاهی و حضور در لحظه نداشته باشند، نمی‌توانند واکنش‌های مناسبی داشته و تصمیمات درستی بگیرند.

اگر بتوانید کنترل مغزتان را در دست بگیرید، به راحتی می‌توانید در شرایط حساس رفتارها و حرکات‌تان را کنترل کنید و به راحتی چالش‌ها را پشت سر بگذارید. در نتیجه این اتفاق نیز می‌توانید به اهداف و خواسته‌های خود در زندگی برسید.

4)ذهن آگاهی چیست :کاهش افسردگی

ذهن آگاهی باعث می‌شود تا بتوانید احساسات خود را در شرایط مختلف کنترل کنید. این موضوع که در لحظه حضور داشته باشید، باعث می‌شود تا قدر تک‌تک لحظه‌های خود را بدانید و از فکر کردن به گذشته و مرور خاطرات تلخ آن جلوگیری کنید.

کنترل احساسات نیز شما را از افسردگی رها می‌کند و به شما احساس سر زندگی و شادابی می‌دهد.

5)بهبود سلامتی

بدون شک زمانی که در حین انجام کارهای‌تان در طول روز ذهن آگاهی داشته باشید، می‌توانید زمان‌های زیادی را به دست آورید تا ورزش کنید و به سلامتی خود اهمیت دهید.

نداشتن ذهن آگاهی باعث می‌شود تا بیشتر زمان خود را در طول روز به انجام کارهای بیهوده و فکر کردن‌های بی‌حاصل تلف کنید. به همین دلیل است که اغلب افراد در پاسخ به توصیه ورزش، می‌‌گویند ما زمان کافی نداریم.

6)افزایش خودشناسی

ذهن آگاهی به شما فرصتی می‌دهد تا خود را بهتر از قبل بشناسید و بیشتر به خودتان اهمیت دهید. خودشناسی نیز باعث می‌شود تا بتوانید استعدادها، خواسته‌‌ها و نیازهای خود را به خوبی بشناسید و مطابق با آن‌ها برای رسیدن به اهداف‌تان تلاش کنید.

با خودشناسی می‌توانید به دستاوردهای چشمگیری در زندگی فردی و اجتماعی خود برسید.

7)ذهن آگاهی چیست :بهبود بی‌خوابی

اگر بتوانید فکر و خیال‌های بیهوده را در طول روز کاهش دهید، بدون شک می‌توانید بی‌خوابی را نیز درمان کنید. به همین دلیل است که به اغلب افرادی که به بی‌خوابی دچار هستند، توصیه می‌شود که قبل از خواب حتما مدیتیشن داشته باشند.

8)افزایش تحمل

همان‌طور که به آن اشاره کردیم، در طول زندگی فشارها و ناراحتی‌هایی وجود دارند که توان و تحمل‌تان را کاهش می‌دهند. با ذهن آگاهی به راحتی می‌توانید تحمل خود را افزایش دهید و از بروز دعوا و مشاجره در زندگی فردی و اجتماعی جلوگیری کنید.

در مقاله لینک زیر به موارد دیگری اشاره کرده‌ایم و در مورد هر کدام از آن‌‌ها توضیحاتی را ارائه داده‌ایم. برای این‌که بتوانید بیشتر با فواید و اهمیت این موضوع ارزشمند آشنا شوید، توصیه می‌کنم خواندن مقاله فواید ذهن آگاهی در زندگی را از دست ندهید.

ریشه اصلی عدم ذهن آگاهی

برای یادگیری بهتر مطالب بیان شده در این بخش، به این گفته مازلو (روانشناس آمریکایی) دقت کنید: «اگر در جعبه ابزار خود فقط یک چکش داشته باشید، با همه چیز به عنوان میخ برخورد خواهید کرد.»

برای این‌که بتوانید ذهن آگاهی را به خوبی درک کنید، ابتدا باید بدانید که سرچشمه و ریشه اصلی عدم ذهن آگاهی، ترس است. همان‌طور که می‌دانید ترس مانع بزرگی برای تلاش‌ کردن و محقق ساختن اهداف و رویاها است.

برخی از ترس‌ها به اندازه‌ای در شما ریشه کرده‌اند که مانند نفس کشیدن، برای‌تان عادی شده و اصلا توجهی به آن ندارید. به عبارت دیگر به جای این‌که برای رسیدن به موفقیت، به ترس‌های‌تان توجه کنید و سعی داشه باشید آن‌ها را از بین ببرید، مدام ریشه رنج‌های خود را در خاطرات گذشته، اطرافیان و حتی آینده جستجو می‌کنید.

این اتفاق باعث می‌شود تا همیشه خود و دیگران را سرزنش کنید و به زمین و زمان ناسزا بگویید. بنابراین لازم است تا برای پرورش ذهن آگاهی و هوشیار بودن، ابتدا ترس‌های خود را شناسایی کرده و برای از بین‌شان اقدام کنید. در غیر این صورت موفق نخواهید شد.

تمرینات و تکنیک های ذهن آگاهی در زندگی چیست ؟

همه ما همواره در حال فکر کردن به امور مختلف هستیم، حتی در حین انجام مهم‌ترین کارها. بنابراین برای این‌که بتوانیم در لحظه حضور داشته باشیم و کارهای خود را با دقت و توجه بیشتری انجام دهیم، باید تمرینات و تکنیک های مهم ذهن آگاهی را بیاموزیم.

در این بخش تمریناتی را معرفی کرده‌ایم که می‌توانند ذهن آگاهی شما را تقویت کنند. توصیه می‌کنم برای تقویت این مهارت، تمریناتی که در ادامه بیان می‌کنیم را به‌طور مکرر انجام دهید. برای انجام این تمرینات نیاز به مکان و زمان خاصی ندارید. در هر شرایطی می‌توانید به انجام یکی از این تمرینات بپردازید.

1)ذهن آگاهی در زمان خوردن

در حین خوردن خوراکی‌ها و غذاهای مختلف، سعی کنید تمام توجه و دقت خود را برای بو، طعم و مزه آن‌ها به کار بگیرید. این کار لذت غذا خوردن را برای‌تان دو چندان می‌کند و به شما می‌فهماند که انجام تمرینات ذهن آگاهی تا چه اندازه می‌تواند لذت‌بخش باشد.

2)ذهن آگاهی با نفس کشیدن

اگر زمان کمی برای انجام تمرینات دارید، حتما تمرین نفس کشیدن را انجام دهید. برای انجام این تمرین تنها 5 دقیقه زمان لازم دارید. ابتدا وضعیت خود را ثابت کنید و شروع کنید به نفس عمیق کشیدن و توجه کردن به دم و بازدم خود.

3)ذهن آگاهی با وضعیت بدن

برای انجام این تمرین به نیم ساعت زمان نیاز دارید. زمانی را انتخاب کنید که تمام ذهن‌تان از کارهایی که دارید، خالی شود و هیچ دغدغه‌ای نداشته باشید.

برای این تمرین در مکانی آرام و راحت دراز بکشید، بازوهای خود را در دو طرف بدن‌تان قرار دهید، کف دست‌های‌تان را رو به بالا قرار داده و پاهای‌تان را کمی از هم باز کنید. اگر احساس ناراحتی می‌کنید، می‌توانید زانوهای خود را بالا بیاورید.

وزن بدن و تنفس خود را احساس کنید. سپس از انگشتان پای خود شروع کنید و با آگاهی کافی از تک‌تک اعضای بدن‌تان به سمت بالا و سرتان بیایید. باید به تک‌تک اعضای بدن خود توجه کنید. در نهایت نیز ذهن خود را از هر احساس و فکری رها کنید و سعی کنید در بی‌حسی مطلق قرار بگیرید.

4)ذهن آگاهی با راه رفتن

هر زمان که کار مهمی برای انجام دادن ندارید، پیاده‌روی کنید. پیاده‌روی به خالی شدن ذهن‌تان کمک بسیاری می‌کند. به این نکته توجه کنید که لازم است کفش‌های راحتی بپوشید تا به خستگی و درد پاهای‌تان فکر نکنید و پیاده‌روی برای‌تان لذت‌بخش‌تر شود.

اگر در حین پیاده‌روی نیز به مسائل مختلف فکر می‌کنید، توصیه می‌کنم با هندزفری آهنگ و یا پادکست گوش کنید. این کار باعث می‌شود تا ذهن‌تان تنها به گوش دادن معطوف کنید.

نکات مهم در انجام تمرینات ذهن آگاهی چیست ؟

برای این‌که بتوانید از انجام این تمرینات بیشتری تاثیر را بگیرید و سریع‌تر به موفقیت برسید، حتما به نکات زیر توجه کنید:

• در حین انجام تمرینات باید حضوری بدون قضاوت و همراه با آگاهی داشته باشید،
• تمرینات را هر زمان و هر مکانی که برای‌تان مناسب‌تر است، انجام دهید تا درگیری ذهنی نداشته باشید،
• بلافاصله بعد از خوردن غذای سنگین و یا زمانی که گرسنه هستید تمرینات را انجام ندهید،
• از تمام عواملی که حواس‌تان را پرت می‌کنند، مانند گوشی همراه، صحبت‌های اطرافیان و… دوری کنید،
• برای شروع تمرینات مکانی را انتخاب کنید که راحت هستید.

توصیه می‌کنم حتما مقاله تمرینات ذهن آگاهی را بخوانید زیرا هر کدام از تمرینات بیان شده در بالا را در این مقاله به‌طور مفصل توضیح داده‌ایم و نکات لازم برای هر کدام را نیز بیان کرده‌ایم. با خواندن این مقاله می‌توانید تمرینات را بهتر و اصولی‌تر انجام دهید.

ذهن‌تان را آزاد بگذارید

در این مقاله در مورد معنی ذهن آگاهی، ریشه‌ها و فواید آن و تمرینات اصولی صحبت کرده‌ایم. نکته‌ مهمی که باید به آن توجه کنید این است که ذهن آگاهی و حضور در لحظه بدون شک روند زندگی شما را بهبود می‌بخشد، اما نباید همیشه سعی کنید ذهن‌‌تان را در لحظه نگه دارید و به خودتان اجازه فکر، خیال و رویاپردازی ندهید.

همه ما انسان‌ها برای خلاق بودن، تعیین هدف‌های مختلف در زندگی، ساختن زندگی بهتر و… نیاز به خیال‌پردازی دارند. به همین دلیل لازم است موفقیت‌ها و زندگی دلخواهی که انتظار دارید در آینده به آن برسید را تصویرسازی کنید تا برای رسیدن به آن انگیزه لازم را به دست آورده و نهایت تلاش‌تان را به کار بگیرید.

ذهن آگاهی را در خود تقویت کنید

همان‌طور که قبلا ذهن آگاهی را تعریف کرده‌ایم، برای این‌که بتوانید در زمان حال زندگی کنید، شادی و آرامش بیشتری را تجربه کنید و به‌طور کلی سبک زندگی خود را تغییر دهید، نیاز به تقویت ذهن آگاهی دارید. اغلب ما بدون این‌که بدانیم با ساختن عادت‌های بد و مخرب، ذهن آگاهی خود را از بین می‌بریم.

نظر شما در مورد ذهن آگاهی و این مقاله چیست ؟ خوشحال می‌شویم نظرات و سوالات خود را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

معرفی کتاب خودت را به فنا نده را حتما بخوانید تا بتوانید کمتر فکر کنید و دل به زندگی بدهید.