روش طوفان فکری (بارش فکری) چیست؟
طوفان فکری چیست؟ اغلب ما در طول زندگی در موقعیتهایی قرار گرفته‌ایم که توان تصمیم‌گیری و حل مسئله برای‌مان سخت بوده و راهکاری برای رهایی از آن مهلکه نداشته‌ایم.
در این موقعیت‌ها اکثر ما سعی می‌کنیم از فردی که در زمینه موردنظر مهارت دارد و یا آن مسیر را طی کرده، کمکم بگیریم. اما از این موضوع غافل هستیم که پیروی از نظرات و راهکارهای دیگران بدون توجه به توانایی‌ها و مهارت‌های خود ممکن است شرایط را وخیم‌تر کند. بنابراین لازم است در کنار مشورت گرفتن از دیگران خودمان نیز به دنبال راه‌حلی برای حل مسئله باشیم.
روش طوفان ذهنی یکی از روش‌های پر بازدهی است که به شما کمک می‌کند به ایده‌های خلاقانه‌ای دست پیدا کنید. در این مطلب به آموزش استفاده از این روش پردا‌خته‌ایم. خواندن این مقاله را از دست ندهید.
تعریف روش طوفان فکری
یکی از روش‌های موثر برای تصمیم‌گیری صحیح و حل مسئله، روش بارش فکری (brain storm) است.
این روش با نام‌های متفاوت دیگری مانند بارش فکری، طوفان ذهنی، طوفان مغزی و یورش مغزی نیز به کار برده می‌شود.
اگر در دوره‌های آموزش یادگیری مهارت‌های توسعه فردی و یا توسعه کسب و کار شرکت کرده باشید، به احتمال زیاد این اسم برای شما آشنا خواهد بود.
تعریف: در بارش فکری، لیستی از ایده‌های خلاقانه نوشته می‌شود تا بتوان در پایان به جمع‌بندی رسید.
در نتیجه با این روش می‌توانید به ایده‌های خلاقانه و متفاوتی برسید که در حل مسئله موثر هستند. به یاد داشته باشید که هر زمان با مسئله و مشکلی مواجه شدید که راه‌حل مشخص و ایده‌ای برای آن نداشتید، با این روش می‌توانید به آن برسید.
این روش را میتوان به صورت فردی و یا گروهی انجام داده:
1)فردی
در این روش تنها کافی است در مکانی آرام و ساکت بنشینید و هر ایده‌ای که به ذهن‌تان می‌رسد را روی برگه بنویسید. در ابتدا نباید اصلا به این موضوع فکر کنید که آیا ایده نوشته شده قابل اجرا و دست‌نیافتنی است یا نه. تنها هر چه به ذهن‌تان می‌رسد را بنویسید.
2)گروهی
در این روش برخلاف روش فردی، باید با گروهی از افراد در کنار هم جمع شوید و در مورد موضوعی مشخص هر ایده‌ای که به ذهن‌تان می‌رسد را مطرح کنید. در مرحله اول هیچ‌کس نباید ایده و نظر دیگران را مورد قضاوت قرار دهد.
ابتدا باید تمام ایده‌ها و نظرات جمع‌آوری شوند و در نهایت چند ایده و راهکار اساسی برای بررسی نهایی مورد تایید قرار بگیرند.
البته نکات مهم دیگری نیز لازم است در استفاده از این روش، چه به صورت فردی و چه به صورت گروهی مورد توجه قرار بگیرد که در بخش‌های بعدی به آن‌ها می‌پردازیم.
اهمیت استفاده از روش طوفان فکری
موقعیتهایی را تصور کنید که بر سر دوراهی تصمیم‌گیری قرار گرفته و نمی‌‌دانستید باید کدام راه را انتخاب کنید و یا موقعیتهایی که برای حل مسائل به وجود آمده به راه‌حل‌های متفاوتی نیاز داشتید اما راهی به ذهن‌تان نرسیده است.
استفاده از این روش به شما کمک می‌کند تا بتوانید:
- راه‌حل‌های بیشتری برای حل مسائل و مشکلات پیدا کنید،
- با اعتماد به نفس و اطمینان بیشتری در مسیر رسیدن به اهداف‌تان حرکت کنید،
- همواره گزینه دیگری برای جایگرین کردن تصمیمات خود داشته باشید،
- به تفکر خلاقانه دست پیدا کنید و برای حل مسائل خلاق‌تر شوید،
- افرادی که بهترین ایده‌ها را می‌دهند در اطراف خود بشناسید و از آن‌ها مشورت بگیرید،
- سرعت رشد و پیشرفت‌تان افزایش پیدا کند،
- یه استعدادها و توانایی‌های‌تان پی ببرید،
- و….
اکنون برای داشتن راه‌حل‌های متفاوت می‌توانید از این روش استفاده کنید تا تصمیم‌های بهتر و کاربردی‌تری برای حل مسائل بگیرید.
برای مثال می‌توانید برای تصمیم‌گیری در چنین موقعیت‌های از این روش استفاده کنید:
- دوست دارید در چه زمینه‌ای به کار مشغول شوید؟
- برای رسیدن به اهداف خود به یادگیری کدام مهارت‌ها نیاز دارید؟
- با استفاده از چه روش‌های می‌توانید مشکل مالی خود را برطرف کنید؟
- چه راهکارهایی برای افزایش درآمد وجود دارد؟
- چه معیار و ملا‌ک‌هایی برای ازدواج در نظر دارید؟
اهمیت استفاده از روش طوفان فکری در محیط کار
اگر مدیر یک مجموعه هستید، باید هر از چندگاهی با تشکیل گردهمایی گروهی از کارمندان و همکاران‌تان این روش را به کار بگیرید تا بتوانید به رشد کسب و کار خود کمک کنید.
می‌توانید برای تصمیم‌گیری در موقعیتهایی که به عنوان مثال در ادامه بیان می‌شوند، به استفاده از این روش روی بیاورید:
- شناسایی نقاط ضعف و رفع آن‌ها،
- شناخت توانایی‌ها و استعدادها‌تان کارکنان‌تان،
- شناسایی نقاط قوت و راهکارهایی برای تقویت آن‌ها،
- رفع مسائل و مشکلاتی که با آن‌ها روبه‌رو هستید،
- تولید محصولی پرکاربرد و ارزشمند برای کاربران،
- پیدا کردن ایده و راه‌حل برای افزایش درآمد،
- رسیدن به ایده‌هایی برای توسعه کسب و کار،
- و… .
دو نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که در جلسات گروهی تعداد افراد را به گونه‌ای انتخاب کنید که همه فرصت حرف زدن و اظهارنظر داشته باشند و افرادی را انتخاب کنید که در زمینه مورد بحث بتوانند به شما کمک کنند، نه این‌که اشرافی به موضوع مورد بحث نداشته و با پرسیدن سوالات بی‌مورد زمان را تلف کنند.
بنابراین اگر بتوانید موضوع درستی را با افراد درستی مطرح کنید و از نظرات و پیشنهادات‌شان بهره‌مند شوید، به موفقیتی که انتظارش را دارید، خواهید رسید.
نکات مهم استفاده از روش طوفان فکری
برای این‌که بتوانید این روش را به درستی مورد استفاده قرار دهید، لازم است تا به نکاتی که در ادامه بیان می‌شوند، توجه داشته باشید. این نکات هم برای استفاده از روش طوفان ذهنی فردی کاربرد دارند و هم گروهی و هیچ تمایزی بین آن‌ها نیست.
1)صورت مسئله را واضح بیان کنید
مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکته این است که در ابتدا باید مسئله و مشکل را واضح و روشن بیان کنید تا بتوانید به ایده‌های بهتر و کارآمدتری دست پیدا کنید.
باید بدانید که هر چه مسئله را محدودتر عنوان کنید، بهتر می‌توانید بخشی از پاسخ‌ها و راه‌حل‌ها را حذف کنید. کلی‌گویی در رابطه با موضوع باعث می‌شود نتوانید به راه‌حل مشخصی برسید.
2)کمیت را مهم‌تر از کیفیت بدانید
هر ایده‌ای که به ذهن‌تان می‌رسد را بنویسید و در حین نوشتن به این موضوع فکر نکنید که اجرای ایده نوشته شده ممکن است یا نه.
هر چه تعداد ایده‌های بیان شده بیشتر باشد، میتوان به تصمیم بهتر و کاربردی‌تری دست پیدا کرد. شاید بتوان از ترکیب دو یا چند ایده به ایده بهتری رسید و مسیر را بهتر و سریع‌تر طی کرد.
3)در مرحله اول قضاوت نکنید
در جلسات گروهی و یا فردی ابدا نباید ایده‌ای که دیگران مطرح می‌کنند و یا به ذهن شما رسیده را مورد قضاوت قرار دهید.
قضاوت کردن ایده‌های خود در روش طوفان فکری فردی باعث می‌شود تا به هر ایده‌ای که به ذهن‌تان می‌رسد اهمیتی ندهید و با فکر کردن به عملی بودن یا عملی نبودن آن، زمان خود را تلف کنید. این کا
قضاوت کردن در جلسات گروهی نیز باعث می‌شود تا دیگران ترس داشته باشند از این‌که با مطرح کردن ایده‌هایی که در ذهن دارند، مورد قضاوت، تحقیر و تمسخر قرار بگیرند. بنابراین ترجیح می‌دهند ساکت باشند و حرف نزنند.
از طرف دیگر نقد و تحلیل در روش بارش ذهنی باعث می‌شود تا به ذهن‌تان فرصت خلق ایده‌های ناب و منحصر به فرد را ندهید.
4)از ترکیب ایده‌ها استفاده کنید
هر چه تعداد ایده‌های نوشته شده بیشتر باشند، بهتر می‌توانید با ترکیب کردن آن‌ها به نتیجه کاربردی‌تری برسید.
در جلسات گروهی لازم است فردی را مامور کنید که ایده‌ها را در جایی بنویسد و جمع‌آوری کند. اگر جمع‌آوری ایده‌ها را روی تخته وایت‌برد بزرگی انجام دهید که همه به آن مشرف باشند، ترکیب ایده‌ها و نتیجه‌گیری نهایی بهتر صورت خواهد گرفت.
5)سوالات مفهومی بپرسید
برای این‌که بتوانید به ایده‌های بیشتر و خلاقانه‌تری برسید، باید سوالاتی کاربردی و مفهومی مطرح کنید. سوالاتی که باعث شوند تا ذهن فعال‌تر و پویاتر به خلق ایده بپردازد.
به روش طوفان فکری اهمیت دهید
هر زمان که ذهن‌تان درگیر موضوعی غیرقابل‌حل می‌شود از روش طوفان ذهنی استفاده کنید تا بتوانید راه‌حلی برای تصمیم‌گیری پیدا کنید.
توصیه می‌کنیم حتما مقاله‌های خلاقیت چیست و تمرینات خلاقیت را مطالعه کنید تا بتوانید تفکر خالق داشته باشید.
اگر تاکنون از این روش استفاده کرده‌اید، نظر خود را در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید