تعریف برنامه ریزی چیست ؟ چگونه می‌توانیم به برنامه هایمان برسیم؟

برنامه ریزی چیست ؟ نحوه برنامه‌ریزی درست و پایبند بودن به آن چگونه است؟ چرا برنامه‌ریزی می‌کنیم ولی آن را به ثمر نمی‌رسانیم؟ در این مقاله قصد داریم به تمام این سوالات پاسخ دهیم و به شما کمک کنیم با دانستن تعریف برنامه ریزی بتوانید اهداف و خواسته‌های‌تان را در زندگی محقق سازید. در این مقاله مفصل همراه ما باشید.

تعریف برنامه ریزی چیست ؟

برنامه ریزی، فرایند تفکر و تصمیم‌گیری در رابطه با فعالیت‌های لازم برای رسیدن به هدف مورد نظر است. به عبارت دیگر برنامه‌ریزی باعث می‌شود از قبل برای چگونه انجام دادن کارهای خود تصمیم‌گیری کنید و بدانید چه کاری را باید در چه زمانی و چگونه انجام دهید.

برای برنامه‌ریزی درست و اصولی ابتدا باید اهداف خود را بنویسید و سپس تمام مراحل رسیدن به آن را برنامه‌ریزی کنید. در ادامه به بیان کامل این موضوع می‌پردازیم تا بتوانید برنامه‌ریزی عالی و موفقیت‌آمیزی طراحی کنید.

فراموش نکنید که برنامه‌ریزی تنها به اهداف بزرگ اختصاص ندارد، بلکه هر هدف کوچکی هم برای محقق شدن نیاز به برنامه‌ریزی دارد. اهدافی مانند کتاب خواندن، ورزش کردن، صبح زود بیدار شدن و… .

برای داشتن برنامه‌ریزی منظم و قابل قبول لازم است اهداف دقیقی با توجه به ارزش‌ها، توانایی‌ها و استعدادهای خود تعیین کنید. به همین دلیل توصیه می‌کنم حتما مقاله هدف چیست را مطالعه کنید تا به موفقیتی که انتظار آن را دارید، برسید. در این مقاله به‌طور کامل به بیان نکات و تکنیک‌های لازم برای هدف‌گذاری پرداخته‌ایم.

لازمه برنامه‌ریزی در زندگی

داشتن برنامه‌ریزی در زندگی به شما کمک می‌کند:

• فرد موفقی در جامعه شوید،
• به اهداف‌تان برسید،
• فشارهای ذهنی‌تان کاهش پیدا کنند،
• از استرس روزانه شما به دلیل انجام نشدن کارها کاسته شود،
• اعتماد به نفس‌تان افزایش پیدا کند،
• به دلیل رسیدن به خواسته‌های خود احساس رضایت‌مندی کنید،
• به ارتقا شغلی مورد انتظارتان برسید.

اهمیت برنامه‌ریزی در زندگی

به گفته آلن لاکین، متخصص مدیریت زمان: «برنامه‌ریزی یعنی آوردن آینده به حال؛ تا شما بتوانید همین حالا کاری انجام دهید».

به نظر شما، چطور می‌شود یک فیل را خورد؟ بله پاسخ صحیح «لقمه لقمه» کردن آن است. شما باید ابتدا بدانید برنامه ریزی چیست تا بتوانید تمام اهداف و برنامه‌های خود را لقمه لقمه کنید و به راحتی به آن‌ها برسید و به سرعت نتیجه بگیرید.

اگر اهمیت و تعریف دقیق برنامه‌ ریزی را بدانید، بدون شک به داشتن برنامه‌ای مشخص در زندگی فردی و اجتماعی خود مصمم خواهید شد. فواید برنامه‌ریزی عبارتند از:

1. از بلاتکلیفی نجات پیدا می‌کنید،
2. پول، زمان و انرژی خود را بیهوه تلف نمی‌کنید،
3. در انجام کارهای خود آشفته و سردرگم نیستید،
4. به راحتی می‌توانید موانع و محدویت‌های خود را شناسایی کنید،
5. مسیر زندگی‌تان روشن‌تر و واضح‌تر خواهد شد،
6. به راحتی خطاها و اشتباهات خود را شناسایی خواهید کرد،
7. به نقاظ ضعف و نقاط قوت خود پی می‌برید،
8. فرصت‌هایی که سر راه‌تان قرار می‌گیرند را زود تشخیص می‌دهید،
9. زندگی هدفمندتری دارید،
10. توانایی رسیدن به جایگاه اجتماعی دلخواه‌تان را خواهید داشت.

در مقاله اهمیت برنامه ریزی در زندگی ، 18 مورد را بیان کرده و برای هر کدام توضیحاتی را ارائه کرده‌ایم. خواندن آن را از دست ندهید.

ویژگی‌های برنامه ریزی موفق

اغلب افراد برای انجام کارهای خود برنامه‌ریزی می‌کنند اما آن را به پایان نمی‌رسانند و یا اصلا شروع نمی‌کنند. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که آن‌ها تعریف و ویژگی‌های برنامه ریزی حرفه‌ای را نمی‌دانند.

در ادامه ویژگی‌هایی را برای‌تان توضیح می‌دهیم تا با رعایت آن‌ها بتوانید برنامه‌ای دقیق و اصولی بنویسید:

1. قبل از شروع برنامه‌ریزی باید هدف خود را در زندگی به درستی تعیین کنید تا برنامه‌ریزی‌های‌تان در راستای اهداف‌تان باشند،
2. باید برنامه‌های‌تان را ساده و قایل انجام بنویسید تا از انجام آن‌ها کلافه و خسته نشوید،
3. باید برنامه‌ریزی جامعی داشته باشید. یعنی برنامه‌ای که تمام کارها و فعالیت‌های شما را شامل شوند،
4. در هنگام نوشتن برنامه باید واقع‌بین باشید تا آن را قابل اجرا بنویسید،
5. قبل از نوشتن برنامه، توانایی‌ها و استعدادهای خود را بشناسید تا برنامه‌ای متناسب با ویژگی‌های خودتان بنویسید،
6. موقع انجام برنامه‌ها به‌طور حتم با موانع و مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوید که اگر برنامه‌ریزی انعطاف‌پذیری داشته باشید، می‌توانید برنامه‌های خود را به موقع انجام دهید،
7. باید امکانات موجود و موانع سر راه خود را شناسایی کنید،
8. حتما باید برای تک‌تک کارها و برنامه‌های‌تان محدودیت زمانی ایجاد کنید تا کارها را سر موقع انجام دهید.

برای خواندن ویژگی‌های بیشتر و مطالب کامل‌تر، حتما مقاله ویژگی های برنامه ریزی چیست را مطالعه کنید.

چگونه برنامه‌ریزی کنیم؟

اگر تعریف برنامه ریزی را بدانید و یاد بگیرید به درستی برنامه‌ریزی کنید، بدون شک در زندگی موفق خواهید شد. گام‌های برنامه‌ریزی که باید رعایت کنید عبارت است از:

1)قبل از هر کاری ابتدا باید به خودشناسی برسید. به این معنی که تمام ارزش‌ها، مهارت‌ها، استعدادها و توانایی‌های خود را بشناسید تا بتوانید بهترین برنامه‌ریزی را بنویسید.

2)گام بعدی این است که اهداف خود را تعیین کنید و در راستای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید. بعد از تعیین اهداف، لیستی از کارهایی که برای محقق ساختن هر یک از آن‌ها لازم است انجام دهید را بنویسید و آن‌ها را اولویت‌بندی کنید.

3)کارهایی که باید انجام دهید را تقسیم‌بندی کنید. به این صورت که بنویسید چه کارهایی را باید خودتان انجام دهید، چه کارهایی را به دیگران واگذار کنید و چه کارهایی را حذف کنید. این کار باعث می‌شود از انجام کارهای بیهوده و غیر مفید جلوگیری کنید.

4)کارهای خود را در این 4 دسته اولویت‌بندی کنید: کارهای مهم و فوری، کارهای مهم و غیر فوری، کارهای غیر مهم و فوری و کارهای غیر مهم و غیر فوری.

5)در این مرحله لیستی از محدودیت‌ها و موانع سر راه اهداف‌تان را بنویسید و برای مقابله با تک‌تک آن‌ها برنامه‌ریزی کنید.

6)کارهایی که باید روزانه انجام دهید را به صورت چک لیست بنویسید تا از سردرگمی و کلافگی نجات پیدا کنید و بدانید که چه کارهایی را باید انجام دهید.

7)طبق قانون پارتو (قانون 80/20)، با انجام 20 درصد از کارهای اساسی خود به 80 درصد موفقیت می‌رسید. بنابراین 20 درصد از کارهایی که برای‌تان بیشترین اولویت را دارند، انتخاب کرده و برای‌شان برنامه‌ریزی کنید.

برنامه ریزی چیست ؟

8)کارهای مهم خود را در ابتدای روز انجام دهید تا در پایان هر روز به پیشرفت بیشتری برسید.

9)هر کاری که انجام می‌دهید، پیامدهایی در پی دارد. بنابراین باید قبل از شروع هر کاری از خود بپرسید که اگر من این کار را انجام دهم چه پیامدهایی دارد؟ آیا من را به اهداف و خواسته‌هایم نزدیک‌تر می‌کند یا دورتر؟

10)به هر موفقیتی که می‌رسید به خود پاداش دهید. با این کار برای ادامه راه انگیزه بیشتری به دست خواهید آورد.

11)حتما باید زمان‌هایی را در برنامه‌ریزی خود به تفریح و استراحت اختصاص دهید. کار کردن زیاد بعد از مدتی شما را خسته و کلافه می‌کند و خیلی زود از ادامه برنامه‌ریزی‌های‌تان باز می‌مانید.

12)در پایان روز، هفته و ماه، فعالیت‌ها و کارهای‌تان را تحلیل کنید تا بتوانید نقص‌های برنامه‌ریزی خود را اصلاح کرده و سریع‌تر به اهداف‌تان برسید.

13)برای انجام تک‌تک کارهای نوشته شده در برنامه، حتما زمان شروع و پایان تعریف کنید تا بتوانید آن را به موقع تمام کنید.

14)تاریخ شروع و پایان برای برنامه‌های‌تان در نظر بگیرید تا بدانید که برای انجام کارهای‌تان چند روز در اختیار دارید.

15)حتما در طول روز زمان‌هایی را تلف می‌کنید، برای مثال در شبکه‌های اجتماعی پرسه می‌زنید، تلویزیون تماشا می‌کنید و یا با تلفن صحبت می‌کنید. برای انجام کارهای‌تان حتما زمان‌های تلف شده هر روزتان را بنویسید.

16)در نوشتن برنامه‌ریزی به توانایی‌ها و استعدادهای‌تان توجه کنید تا انرژی زیادی از دست ندهید.

در مقاله برنامه‌ریزی به طور مفصل‌تر گام‌های برنامه‌ریزی را توضیح داده و برای هر کدام راهکارهایی ارائه کرده‌ایم.

منشا اصلی شکست در کارها

به گفته الک مک کنزی، نویسنده کتاب مدیریت و بهره‌وری از زمان: «منشا اصلی مشکلات و شکست‌ها، انجام کارها بدون برنامه‌ریزی است».

اگر در اهداف و برنامه‌هایی که برای خود در نظر گرفته‌اید، برنامه‌ریزی نداشته باشید:

• مسیر را به سختی طی کرده و ممکن است از ادامه مسیر منصرف شوید،
• زمان بیشتری برای رسیدن صرف خواهید کرد، زیرا زمان تلف شده زیادی دارید،
• برای انجام کارها سردرگم و کلافه هستید و به همین دلیل از ادامه مسیر زود خسته می‌شوید،
• احتمال شکست شما زیاد بوده و ممکن است هیچ‌گاه به اهداف‌تان نرسید.

جالب این‌جا است که همه ما می‌دانیم برنامه‌ریزی برای انجام کارها، بهترین راه است و افراد موفق برای تمام اهداف و کارهای خود برنامه مشخصی دارد، اما حاضر نیستیم برای بهتر طی کردن مسیر، برنامه‌ریزی کنیم. برنامه‌ریزی کار بسیار ساده‌ای است. شما تنها به یک کاغذ و خودکار نیاز دارید و اندکی آموزش دیدن.

افزایش بازدهی انرژی در برنامه ریزی چیست ؟

یکی از مهم‌ترین اهداف‌تان در انجام کارها باید این باشد که به ازای نیرویی که صرف می‌کنید، بیش‌ترین بازدهی انرژی را داشته باشید. همان‌طور که در تعریف برنامه ریزی بیان کردیم، به‌طور حتم انرژی شما تنها با برنامه‌ریزی دقیق و اصولی است که افزایش پیدا می‌کند.

نکته‌ای که باید بدانید این است که شما هر دقیقه‌ای که قبل از شروع کار صرف برنامه‌ریزی می‌کنید، در حقیقت 10 دقیقه در پیشرفت کار صرفه‌جویی کرده‌اید. بنابراین اگر تنها 10 تا 12 دقیقه از زمان خود را به برنامه‌ریزی اختصاص دهید، حدود 2 ساعت از زمان تلف شده خود را ذخیره خواهید کرد.

یکی از بهترین فرمول‌های ارائه شده برای بازدهی بیشتر در برنامه‌ریزی، فرمول 10 به 90 است. یعنی با صرف کردن تنها 10 درصد از زمان برای برنامه‌ریزی، می‌توانید 90 درصد در انرژی و زمان خود صرفه‌جویی کنید.

نکات و تکنیک‌های موفقیت

اگر بتوانید برنامه‌ریزی دقیق و موفقی داشته باشید، بدون شک به راحتی به اهداف و رویاهای خود در زندگی خواهید رسید. با رعایت نکات و تکنیک‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم، برنامه‌ریزی موفقی خواهید داشت.

1)هدفی پیدا کنید که با فکر کردن به آن برای ادامه دادن به مسیر انگیزه بگیرید. با انتخاب هدف‌های کوچک و معمولی، انگیزه‌ای برای ادامه مسیر نخواهید داشت. (مقاله انگیزه چیست را بخوانید تا اهمیت موضوع را بهتر درک کنید).

2)هدف خود را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و برای هر کدام از آن‌ها برنامه‌ریزی کنید تا بهتر و راحت‌تر به هدف اصلی خود برسید.

3)تمام ساعت‌های روزتان را بلوک‌بندی کنید تا بتوانید برای تمام جنبه‌های زندگی خود برنامه منظم و دقیقی داشته باشید.

4)برای تمام برنامه‌ریزی‌های خود محدودیت زمانی در نظر بگیرید. این کار باعث می‌شود تا برای هر کاری بیش از حد زمان صرف نکنید و آن را با کار دیگری جایگزین نکنید.

5)برای اتفاقاتی که در مسیر برنامه‌های‌تان ممکن است رخ دهند و شما را از انجام کاری بازدارد، زمان خالی در نظر بگیرید.

6)کارها و برنامه‌های هر روز خود را با روز قبل مقایسه کنید تا بدانید که در روزهای بعدی چگونه رفتار کنید تا بازدهی بیشتری از روش قبل داشته باشید.

نکات و تکنیک‌های برنامه ریزی چیست ؟

7)این نکته مهم را بدانید که هیچ‌کس کامل نیست. بنابراین از خود انتظار نداشته باشید که هر روز تمام کارهای‌تان را کامل و بی‌نقص انجام دهید.

8)همه در انجام برنامه‌ها و زندگی خود مشکل دارند و هیچ‌کس بی‌دغدغه نیست. بنابراین اگر با مشکلی مواجه شدید از ادامه مسیر منصرف نشوید.

9)اگر در انجام برنامه‌ریزی‌های خود دقیق نبودید، نباید خود را سرزنش کرده و از جملات منفی در مورد خود استفاده کنید. جملات منفی مانع بزرگی برای اهداف‌تان خواهند بود. قدرت کلمات را جدی بگیرید.

10)هر بار که در برنامه‌ریزی‌های خود شکست می‌خورید، دلیل شکست خود را پیدا کنید. این کار باعث می‌شود تا بتوانید با توانایی‌های خود روبه‌رو شوید و برنامه بهتری بنویسید.

پیشنهاد می‌کنم حتما مقاله نکات برنامه ریزی موفق را بخوانید. تمام نکات و تکنیک‌های بیان شده در بالا را کامل در این مقاله توضیح داده‌ایم.

دلایل عدم موفقیت

اغلب افراد ممکن است به خوبی برای رسیدن به اهداف‌شان برنامه‌ریزی کنند اما در مدیریت زمان و انجام کارهای‌شان دچار مشکل شوند. زیرا اتفاقات متفاوتی رخ می‌دهد که آن‌ها را از انجام برنامه‌های‌شان عقب می‌اندازد. باید این نکته را بدانید که کارهای خود را با توجه به زمان، پول و انرژی که دارید برنامه‌ریزی کنید وگرنه با مشکل مواجه می‌شوید.

در ادامه دلایلی را مطرح می‌کنیم که شما را از رسیدن به اهداف‌تان دور می‌کنند:

1. دلیل محکمی برای پایبندی به برنامه‌ها و رسیدن به اهداف‌تان ندارید. دلیل محکم داشتن به شما انگیزه می‌دهد تا تمام تلاش خود را به کار بگیرید.
2. برنامه‌ریزی‌ها و اهدافی که برای خود تعیین می‌کنید، خارج از حد توان‌تان هستند. به عبارت دیگر تعریف برنامه ریزی را نمی‌دانید.
3. دانش و مهارت کافی برای انجام برنامه‌های خود ندارید و به همین دلیل در حین کار دچار مشکل می‌شوید.
4. برنامه‌ریزی درست و اصولی را بلد نیستید.
5. با تنبلی و اهمال‌کاری دلیل محکم‌تری برای انجام ندادن کارهای‌تان می‌آورید.
6. برنامه‌ریزی‌های خود را بر اساس توانایی‌ها و برنامه‌های دیگران تنظیم می‌کنید. برای مثال دوست دارید از فردا مانند فرد موفقی که می‌شناسید، ساعت 5 صبح بیدار شوید.
7. زمان مورد نیاز برای انجام کارها را در برنامه‌ریزی‌های خود اشتباه تخمین می‌زنید.

در مقاله دلایل عدم موفقیت در برنامه ریزی هر کدام از دلایل بیان شده را با ذکر مثال به‌طور کامل توضیح داده‌ایم. خواندن این مقاله برای موفقیت در برنامه‌ریزی اهمیت بالایی دارد. زیرا با شناخت دلایل عدم موفقیت خود می‌توانید برنامه‌ریزی‌ بهتری داشته باشید.

دلایل اهمیت برنامه ریزی در مدیریت زمان چیست ؟

به گفته پیتر دراکر، از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان مدیریت زمان:

«اگر نتوانید وقت خود را برنامه‌ریزی کنید، هیچ‌چیز دیگر را هم نمی‌توانید برنامه‌ریزی کنید».

برای اینکه بتوانید زمان خود را به گونه‌ای مدیریت کنید که در پایان روز به تمام کارهای‌تان برسید و از عملکردتان راضی باشید، باید تعریف و اصول برنامه ریزی را بیاموزید و آن را در طول زندگی به کار ببرید. با انجام برنامه‌ریزی روزانه می‌توانید 2 ساعت در زمان خود صرفه‌جویی کنید.

دلایل اهمیت برنامه‌ریزی در مدیریت زمان عبارتند از:

1. انجام دادن به موقع کارها و هدر ندادن زمان با کارهای بیهوده،
2. انجام کارهای بیشتر در طول روز،
3. دوری از استرس و نگرانی از داشتن زمان کافی،
4. جلوگیری از سردرگمی و بلاتکلیفی،
5. افزایش قدرت تصمیم‌گیری برای انجام کارهای مهم‌تر،
6. رسیدن به رشد و پیشرفت فردی،
7. داشتن موقعیت‌های شغلی بهتر،
8. برخورداری از زمان بیشتر در طول روز،
9. و افزایش اعتماد به نفس و رضایت از زندگی.

حال با توجه به دلایل بیان شده در بالا، تنها درصد کمی از افراد هستند که در طول زندگی خود برنامه‌ریزی می‌کنند و به موفقیت می‌رسند. با وجود این‌که همه ما می‌دانیم برای رسیدن به موفقیت و داشتن زندگی بهتر، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و مکتوب داریم، اما از زیر بار آن با آوردن بهانه‌های مختلف، شانه خالی می‌کنیم.

1)چرا از برنامه‌ریزی غافل می‌شویم؟

بسیاری از افراد به موفقیت نمی‌رسند زیرا:

• اهداف مشخصی برای خود تعیین نکرده‌اند،
• کار را فقط برای تمام شدن آن، انجام می‌دهند،
• برنامه‌ریزی اصولی را بلد نیستند. وقت خود را با کارهای بیهوده و غیر ضروری تلف می‌کنند،
• اهمیت زمان را درک نکرده‌اند،
• در حین انجام کار، روی کارشان متمرکز نیستند،
• کارهای خود را اولویت‌بندی نمی‌کنند،
• روش‌های دیگری را برای بهتر و سریع‌تر انجام شدن کارهای‌شان امتحان نمی‌کنند،
• کارهای کم اهمیت را به دیگران واگذار نمی‌کنند،
• زمان خود را در شبکه‌های مجازی تلف می‌کنند،
• و از همه مهم‌تر در حین انجام کار، نظم و تمرکز حواس ندارند.

2)اصول اهمیت برنامه‌ریزی در مدیریت زمان

با رعایت نکاتی که در ادامه بیان می‌کنیم، به راحتی می‌توانید زمان خود را مدیریت کنید:

• به برنامه‌ریزی که انجام داده‌اید، پایبند باشید و همیشه بر اساس آن قدم بردارید،
• زمانی‌که کار جدیدی برای‌تان پیش می‌آید، قبل از شروع و انجام، آن را به لیست برنامه‌ریزی‌های خود اضافه کنید،
• فهرست برنامه‌ریزی خود را شب قبل از شروع روز کاری بنویسید،
• ابتدا کارهای باقی‌مانده از روز قبل را بنویسید و سپس کارهای جدیدی که باید انجام دهید،
• برای هر کاری که باید انجام دهید زمان شروع و پایان در نظر بگیرید.

3)توصیه‌های مهم

برای اینکه بتوانید با برنامه‌ریزی، زمان خود را مدیریت کنید لازم است به توصیه‌های زیر عمل کنید:

• شب‌ها زود بخوابید و صبح‌ها زودتر از خواب بیدار شوید،
• حتما ورزش روزانه داشته باشید،
• هر از چندگاهی که طبق برنامه جلو رفتید، به خودتان پاداش دهید،
• وقت تفریح و استراحت را در برنامه‌ریزی‌های خود در نظر بگیرید،
• انجام کارهای مهم را در طول هفته پخش کنید و در یک روز کارهای سخت را انجام ندهید،
• تعادل را در برنامه‌ریزی رعایت کنید.

برای خواندن مطالب بیشتر و کامل‌تر، خواندن مقاله اهمیت برنامه ریزی در مدیریت زمان را از دست ندهید. مدیریت زمان از پر اهمیت‌ترین مسئله در رسیدن به موفقیت است.

راه رسیدن به اهدف با برنامه ریزی چیست ؟

راه رسیدن به اهداف، رویاها و خواسته‌ها در زندگی، برنامه ریزی درست و اصولی است. حال که با تعریف برنامه ریزی و نکات و تکنیک‌های لازم آشنا شده‌اید، سعی کنید به برنامه‌ریزی‌های خود پایبند باشید و کارها را به‌طور کامل انجام دهید.

از همین الان برنامه‌ریزی را شروع کنید، تنها چند دقیقه از زمان شما را به خود اختصاص خواهد داد. ابتدا لیستی از اهداف‌تان را بنویسید و بعد از اولویت‌بندی، برای هر کدام برنامه‌ریزی کرده و سپس اقدام کنید. اگر سوالی داشتید در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.

با برنامه‌ریزی بدون شک از دیگران متمایز شده و به موفقیت‌های چشم‌گیری دست خواهید یافت.