ویژگی های برنامه ریزی موفق در زندگی فردی و اجتماعی چیست ؟
ویژگی های برنامه ریزی موفق چیست ؟ آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چرا به برنامه‌ریزی‌های خود عمل نمی‌کنید و یا چرا بعد از مدتی از پایندی به برنامه‌ها خسته شده و از ادامه مسیر منصرف می‌شوید؟ دلیل تمام اتفاقات این است که شما از ویژگی‌های مهم و اصولی نوشتن برنامه اطلاعی ندارید. با خواندن این مقاله به خوبی می‌توانید با این ویژگی‌ها آشنا شوید و برنامه‌ای قابل اجرا بنویسید.
چرا باید ویژگی های برنامه ریزی رعایت شوند؟
برنامهریزی به این معنی است که برای رسیدن به هدفی که در ذهن داریم، از قبل فکر کنیم که چه کاری را چه زمانی و چگونه باید انجام دهیم.
برای پرداختن به این موضوعات، محقق ساختن اهداف و نوشتن یک برنامه دقیق و اصولی، نیاز است ویژگی‌های لازم برای نوشتن برنامه را بشناسیم تا بتوانیم برنامه‌ای موثر بنویسیم. اگر به این ویژگی‌ها دقت نکنیم، به‌طور حتم برنامه‌ای خواهیم نوشت که خیلی زود از انجام و ادامه آن خسته شده و آن را کنار خواهیم گذاشت.
برای اینکه بهتر با مفهوم برنامهریزی آشنا شوید و برنامه‌ای دقیق و بدون مشکل بنویسید، توصیه می‌کنم مقاله برنامه ریزی چیست را بخوانید.
در کنار خواندن این مقاله، خواندن مقاله هدف چیست را نیز توصیه می‌کنیم. اگر هدف‌گذاری اصولی و درستی داشته باشید، برنامه‌های اصولی‌تری را می‌توانید طراحی کنید.
مهم‌ترین نکته در رعایت ویژگی های برنامه ریزی چیست ؟
مهم‌ترین اصل و ویژگی که در برنامه ریزی حتما باید آن را رعایت کنید، مکتوب بودن برنامهریزی است. بسیاری از افراد برنامه‌ها و اهداف خود را نمی‌نویسند و ادعا دارند که می‌توانند همه‌چیز را در ذهنشان ثبت کنند. این ادعا اصلا درست نیست.
زمانی‌که برنامهریزی مکتوب داشته باشید به راحتی هر از چندگاهی می‌توانید فعالیتها و کارهای خود را ارزیابی کنید و هر جا که نیاز به اصلاح دارند آن‌ها را اصلاح کنید. اما اگر برنامه‌های‌تان را مکتوب نکنید از روند فعالیتها و کارهای خود اطلاع درستی نخواهید داشت و همچنان سردرگم خواهید بود.
ویژگی های یک برنامه ریزی خوب و موفق چیست ؟
در ادامه ویژگی‌هایی را توضیح می‌دهیم که در زمان نوشتن برنامه‌ریزی‌های خود، چه کوتاه مدت و چه بلند مدت، باید به آن‌ها توجه داشته باشید.
1)تعیین هدف
قبل از نوشتن هر برنامه‌ای باید هدف خود را به درستی تعیین کنید تا برنامه‌ریزی‌های شما هدفمند نوشته شوند. در غیر این صورت در برنامه‌ریزی‌های خود کارها و فعالیت‌هایی را خواهید نوشت که به هم مرتبط نبوده و پراکنده هستند.
برنامهریزی بدون هدف نتایجی در پی دارد که عبارت است از:
- برای نوشتن برنامه‌ها سردرگم هستید،
- بعد از به سرانجام رسیدن هر کاری، برای فعالیت بعدی برنامه‌ای ندارید،
- نمی‌توانید تصویرسازی کنید که بعد از اتمام برنامه به چه موفقیتی می‌رسید،
- انگیزه‌ای برای اجرای دقیق برنامه نخواهید داشت،
- به راحتی کارهای مهمی که باید انجام دهید را با کارهای غیر مهم جابه‌جا می‌کنید،
- برای انجام دادن کارهای‌تان انگیزه‌ای نخواهید داشت.
بنابراین ابتدا اهداف خود را تعیین کنید، در مرحله دوم هر کدام از اهداف‌تان را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم و سپس اولویت‌بندی کنید و در مرحله آخر برای رسیدن به هر کدام از آن‌ها به طور دقیق و اصولی برنامهریزی کنید.
2)ساده
برنامهریزی خود را ساده بنویسید. یعنی فعالیتها و کارهای روزانه خود را به گونه‌ای برنامهریزی کنید که از انجام آن‌ها کلافه و خسته نشوید. هر چقدر برنامه‌ریزی‌های خود را ساده‌تر بنویسید، برای اجرای آن‌ها شور و شوق بیشتری داشته باشید.
برای مثال نباید تمام کارهای سخت را در یک روز انجام دهید و یا کارهایی را در کنار یکدیگر قرار دهید که از انجام دادن‌شان فراری هستید.
برای ساده‌نویسی تنها لازم است به خودتان آسان بگیرید و کارهایی که از انجام دادن‌شان لذت می‌برید را در بین دیگر کارها پخش کنید.
3)ویژگی های برنامه ریزی موفق : جامع
برنامهریزی جامع داشتن به این معنی است که برنامهریزی شما باید تمام فعالیتها و کارهایی که پیش‌رو دارید را شامل شوند. یعنی نباید برنامهریزی شما به گونه‌ای باشد که تنها در یک هفته فقط به انجام یک کار بپردازید و از انجام دیگر کارها و فعالیتها غافل شوید.
شما هدف‌های گوناگونی دارید که باید در مدت زمان تعیین شده به آن‌ها برسید و اگر تنها به یک مورد از آن‌ها رسیدگی کنید، زمانی‌که به آن می‌رسید رضایت کامل نخواهید داشت. زیرا از دیگر اهداف‌تان غافل شده‌اید.
این کار بدون شک خستگی زیادی را برای شما در پی خواهد داشت. در نتیجه از برنامهریزی برای رسیدن به دیگر اهداف منصرف خواهید شد.
4)قابل اجرا
زمانی‌که در حال نوشتن برنامه برای اهداف خود هستید، به این نکته توجه کنید که باید برنامه‌های خود را قابل اجرا بنویسید. به این صورت که باید واقع‌بین باشید و در زمان نوشتن کارها به مهارت‌های خود برای انجام آن‌ها دقت کنید.
اگر در نوشتن برنامه واقع‌بین نباشید و بیش از حد روی توانایی‌های خود حساب کنید، در هنگام اجرای آن با مشکلات جدی روبهرو خواهید شد.
برای مثال اگر هر روز ساعت 10 از خواب بیدار می‌شوید، نباید در برنامه فردا ساعت بیداری را 6 صبح در نظر بگیرید. این کار از توانایی شما خارج است. یا اینکه تصمیم بگیرید در یک روز بیش از حد توان‌تان کار کنید.
5)متناسب با توانایی و استعداد
قبل از شروع برنامهریزی، لیستی از استعدادها و توانایی‌های خود را بنویسید تا بتوانید برنامهریزی درستی داشته باشید. بسیاری از افراد در نوشتن برنامه‌ها از این ویژگی غافل شده و برنامه‌هایی می‌نویسند که توانایی و استعداد لازم برای اجرای آن را ندارند و از ادامه راه باز می‌مانند.
برای مثال برنامهریزی می‌کنند تا یک ماه آینده حقوق‌شان را 10 برابر کنند و یا به یک‌باره تصمیم می‌گیرند نواختن سازی را بیاموزند، بدون اینکه بررسی کنند آیا استعداد لازم برای نواختن آن ساز را دارند یا نه.
مقاله استعداد چیست را حتما بخوانید تا با این مفهوم اساسی آشنا شدید.
9)ویژگی های برنامه ریزی موفق : انعطاف‌پذیر
در بسیاری از مواقع مشکلات و اتفاقاتی بر سر راه اجرای برنامه‌ریزی‌ها رخ می‌دهند که اجرای آن‌ها را با مشکل روبهرو می‌کنند. بنابراین شما زمانی می‌توانید در هنگام بروز مشکل، همچنان طبق برنامه پیش بروید که برنامهریزی انعطاف‌پذیری داشته باشید.
برای مثال در طول روز زمان‌های خالی در نظر بگیرید که اگر به دلیلی نتوانستید کارتان را به سرانجام برسانید، زمان خالی برای جبران داشته باشید.
6)توجه به امکانات و منابع
برنامهریزی شما باید به گونه‌ای باشد که بتوانید با امکانات و منابعی که در اختیار دارید به راحتی آن را به سرانجام برسانید.
برای مثال اگر در برنامهریزی خود آموزش حرفه‌ای که دوست دارید را قرار می‌دهید، ابتدا به این نکته توجه کنید که آیا امکانات و منابع موجود مانند هزینه، توانایی و… را برای یادگیری آن حرفه در اختیار دارید یا خیر. اگر پاسخ‌تان منفی است ابتدا امکانات آن را فراهم کنید و سپس اقدام به نوشتن برنامهریزی کنید.
7)داشتن محدودیت زمانی
ویژگی مهم دیگری که باید در نظر بگیرید، زمان است. شما باید برای هر برنامهریزی که می‌نویسید، محدودیت زمانی در نظر بگیرید. به این صورت که برای انجام تک‌تک برنامه‌ها و کارهایی که در پیش دارید زمان شروع و پایان تعیین کنید.
این کار باعث می‌شود تا بدانید که هر کار را باید در چه زمانی انجام دهید تا به کارهای مهم دیگر نیز بپردازید. از طرف دیگر نیز می‌توانید کارهای‌تان را در طول روز اولویت‌بندی کنید و کارهایی که به زمان و دقت بیشتری نیاز دارند را در ابتدای روز انجام دهید.
8)ویژگی های برنامه ریزی موفق : توجه به سرمایه
برنامه‌ریزی‌های شما باید با بودجه و سرمایه‌ای که در اختیار دارید، هماهنگ باشد. برای کاری برنامهریزی نکنید که سرمایه لازم برای شروع آن را ندارید. اگر بدون توجه به این ویژگی مهم کاری را شروع کنید، در میانه راه از ادامه مسیر باز خواهید ماند و چه بسا همان سرمایه اندکی هم که دارید را با بی‌ملاحظگی از دست بدهید.
10)منحصر به فرد
برنامه‌ریزی‌ها باید منحصر به فرد باشند. شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید که طبق برنامه‌ریزی‌های یک فرد موفق پیش بروید و به همان موفقیت برسید. زیرا برنامه‌ریزی‌های هر فرد با توجه به توانایی‌ها، استعدادها، مهارت‌ها و…، منحصر به خود اوست. بنابراین شما باید با توجه به ویژگی‌ها و توانایی‌های وجودی خودتان برنامهریزی کنید.
11)زمانی برای تفریح و استراحت
اگر به گونه‌ای برنامهریزی کنید که هیچ زمانی را برای تفریح و استراحت خود در نظر نگیرید، بعد از مدت زمان کوتاهی از ادامه راه خسته و منصرف خواهید شد. شما باید در برنامه‌ریزی‌های‌تان فعالیت‌هایی را در نظر بگیرید که به شما انرژی و نشاط لازم برای ادامه راه را بدهند.
12)ویژگی های برنامه ریزی موفق : متناسب با نیازها
برای برنامهریزی باید به نیازها و رفع آن‌ها توجه کنید. اگر به نیازهای خود توجه نکنید، حتی اگر به موفقیت برسید، باز هم از خود و زندگی‌تان راضی نخواهید بود زیرا مطابق خواسته‌ها و نیازهای خود رفتار نکرده‌اید. این برنامهریزی تنها زمان شما را تلف خواهد کرد.
مثلا اگر یکی از نیازهای شما استقلال مالی استف باید در برنامه‌ریزی‌های‌تان کارهایی برای کسب درآمد انجام دهید. شاید لازم باشد مهارتی را بیاموزید تا بتوانید از طریق آن درآمد کسب کنید.
13)متعادل
متعادل بودن برنامهریزی از اهمیت زیادی برخوردار است. شما باید به گونه‌ای برنامهریزی کنید که سختی آن در تمام طول هفته یکسان باشد. به این معنی که برنامه یک روزتان فشرده نباشد و برنامه روز بعد سبک و راحت.
البته ممکن است در برخی از مواقع کارهایی پیش بیاید که مجبور شوید در یک روز بیش از حد توان‌تان کار کنید، اما نباید این اتفاق همیشه رخ دهد.
14)مطابق با وضعیت موجود
برنامهریزی بدون توجه و شناخت کافی از وضعیت موجود، کار درست و عاقلانه‌ای نیست. شما باید قبل از برنامهریزی و تصمیم‌گیری ابتدا وضعیت کنونی خود را به‌طور دقیق بسنجید.
برای مثال شما برنامهریزی می‌کنید که این ماه با درآمد و پس‌اندازتان ماشین‌تان را عوض کنید. اگر به وضعیت موجود خود توجهی نکنید و در نظر نگیرید که برای این ماه چک دارید، بدون شک چک‌تان برگشت خورده و اتفاقات جبران‌ناپذیری را برای خود رغم می‌زنید.
سخت‌ترین کار، اولین کار
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در نوشتن برنامهریزی باید رعایت کنید این است که سخت‌ترین کار هر روزتان را در ابتدای روز انجام دهید. این کار فواید زیادی دارد:
- در ادامه روز خیال‌تان راحت است که سخت‌ترین کار خود را انجام داده‌اید و دیگر به آن فکر نمی‌کنید،
- از استرس و نگرانی انجام آن در طول روز نجات پیدا می‌کنید،
- هیچ سختی برای انجام دیگر کارهای روزانه خود نخواهید داشت زیرا هیچ‌کدام سخت تر از اولین کاری که انجام داده‌اید، نیستند.
برای اینکه بهتر بتوانید کارهای‌تان را اولویت‌بندی کنید، توصیه می‌کنم مقاله قورباغه ات را قورت بده را حتما مطالعه کنید.
لازمه شناخت خود و ویژگی های برنامه ریزی چیست ؟
برای اینکه بتوانید به درستی برنامه ریزی کنید، قبل از هر کاری ابتدا باید خود را بشناسید. یعنی بدانید که چه مهارت‌هایی دارید، استعدادها و توانایی‌های‌تان در چیست، برای به انجام رساندن کارها تا چه اندازه صبر و تحمل دارید، می‌توانید خستگی و بی‌خوابی را برای چه مدت زمانی تحمل کنید و… .
با شناخت خود و سپس توجه به ویژگی‌های بیان شده در این مقاله، مطمئن باشید که در زندگی به تمام اهداف و برنامه‌های خود خواهید رسید.
سوالات و نظرات خود را در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید