آیا شما هم نشانه های عزت نفس پایین را در رفتارهای خود احساس می‌کنید؟

نشانه های عزت نفس پایین به اندازه‌ای زیاد و غیر قابل باور هستند که اگر نتوانیم آن‌ها را به خوبی بشناسیم و در جهت رفع‌شان اقدام کنیم، به مرور زمان ریشه‌کن کردن‌شان مشکل خواهد بود. در این مقاله به معرفی 12 مورد از مهم‌ترین نشانه‌ها پرداخته‌ایم. با شناخت این نشانه‌ها علاوه بر خودتان می‌توانید به دیگران نیز کمک کنید تا موانع سر راه عزت نفس‌شان را بشناسند. با ما همراه باشید.

عزت نفس چیست؟

عزت نفس به معنای احساس درونی است که در مورد خودمان داریم و میزان ارزش و احترامی است که برای خود قائل هستیم. به همین دلیل هر رفتاری که در طول زندگی از خود نشان می‌دهیم، نشانه‌ای از وجود و یا عدم وجود عزت نفس است.

اگر عزت نفس بالایی داشته باشیم، به تبع رفتار ما بهتر و دلنشین‌تر بوده و محبوب دیگران خواهیم بود و برعکس اگر عزت نفس‌مان پایین باشد، به سختی می‌توانیم رفتارهای خود را در مقابل دیگران کنترل کنیم.

برای خواندن مطالب بیشتر، مقاله کامل عزت نفس چیست را مطالعه کنید.

لازمه شناخت نشانه‌های کمبود عزت نفس

برای این‌که به اهمیت عزت نفس در زندگی پی ببریم و بدانیم که چه نقشی در زندگی ما دارد، باید نشانه های کمبود عزت نفس را بشناسیم و سعی کنیم این نشانه‌ها را در درون خود کاهش داده و به مرور زمان از بین ببریم.

تاثیر عزت نفس پایین روی شخصیت

ابتدا نکته مهمی که باید بدانیم این است که عزت نفس پایین به دلیل شکست‌های متوالی در زندگی رخ می‌دهد. شکست‌هایی که توان رویارویی با آن‌ها را نداشته و به چشم تجربه به آن‌ها نگاه نمی‌کنیم.

این تجربه‌ها می‌توانند در رابطه با رفتارها و واکنش‌های دیگران شکل بگیرند و یا در رابطه با کارهایی که در انجام‌شان با شکست مواجه می‌شویم.

برای مثال مدام در کودکی به ما گفته‌اند که «تو باهوش نیستی»، این اتفاق باعث شده تا در بزرگسالی به جای این‌که به دنبال کارهایی برای رد این گفته باشیم، مدام آن را تایید و خود را سرزنش کنیم.

به همین دلیل است که می‌گوییم عزت نفس پایین به شدت روی شخصیت افراد تاثیر گذاشته و نتایج منفی در پی دارد. زیرا روی افکار و باورهای ما تاثیر مستقیم گذاشته و باعث می‌شود به فرد بدبین و منفی‌نگر تبدیل شویم. فردی که گمان می‌کند توانایی انجام هیچ کاری را ندارد.

نشانه های عزت نفس پایین چیست؟

برای این‌که بتوانید به راحتی تشخیص دهید که خودتان و یا اطرافیان‌تان عزت نفس پایینی دارید یا نه، حتما به مواردی که در ادامه معرفی می‌کنیم، توجه کنید.

1)مقایسه خود با دیگران

فردی که عزت نفس پایینی دارد، همیشه خود را با دیگران مقایسه می‌کند و باور دارد که دیگران از او بهتر هستند. این مقایسه در تمام جنبه‌های زندگی فرد وجود دارد مانند زیبایی، خانواده، شغل، تحصیلات، داشتن فرزند، وضعیت مالی و… .

این‌گونه مقایسه‌ها شما را نابود می‌کند و جلوی پیشرفت و رشدتان را می‌گیرد. زیرا باعث می‌شود تا همیشه از همه چیز و همه کس ناراضی باشید.

2)داشتن استرس و نگرانی

استرس و نگرانی افرادی که عزت نفس پایینی دارند، بیشتر از دیگران است. زیرا این افراد همیشه نگران این موضوع هستند که حرفی نزنند و کاری انجام ندهند تا مورد تمسخر و قضاوت‌های منفی دیگران قرار نگیرند. زیرا همیشه گمان می‌کنند که نمی‌توانند هیچ کاری را به درستی انجام دهند و از این بابت در استرس و نگرانی به سر می‌برند.

3)نشانه های عزت نفس پایین : داشتن افکار منفی

افکار منفی در قسمت لایه بالایی افکار قرار دارند، به همین دلیل است که در اکثر مواقع بلافاصله و به‌طور غیر ارادی بیان می‌شوند. متوقف کردن این افکار منفی، کار مشکلی است اما لازم است بدانید که اغلب آن‌ها نادرست هستند و باید برای‌شان جایگزین پیدا شوند.

افکار منفی در افرادی که عزت نفس پایینی دارند، بیش از دیگران وجود دارد و مانع بزرگی برای رشد و رسیدن به موفقیت است. برای مثال افکار منفی مانند «کسی من را دوست ندارد»، «کسی از من حمایت نمی‌کند»، «اگر شکست بخورم دیگران من را مورد تمسخر قرار می‌دهند» و… همان‌طور که بیان شد موانع مهمی بر سر راه رسیدن به اهداف و خواسته‌ها هستند.

4)به دنبال تایید دیگران بودن

فردی که عزت نفس پایینی دارد، گمان می‌کند که در طول زندگی حتما باید به دنبال تایید گرفتن از دیگران باشد و کارهایی انجام دهد که توجه و رضایت دیگران را جلب کند. بنابراین این فرد به خودش در درجه دوم اهمیت می‌دهد و برای خواسته‌هایش ارزشی قائل نمی‌شود.

این تفکر شما را به انجام کارهایی وادار می‌کند که از انجام‌شان ناراضی هستید، ولی برای این‌که بتوانید در مرکز توجه دیگران قرار بگیرید و مورد تایید باشید، آن کارها را انجام می‌دهید.

5)ترس از صحبت در جمع

همه افراد از صحبت کردن در برابر جمع‌های مختلف ترس دارند، به خصوص اگر افراد غریبه‌ای در آن جمع‌ها حضور داشته باشند. باید بدانید که یکی از راه‌های کنترل ترس از صحبت در جمع، افزایش عزت نفس است.

این ترس در افرادی که عزت نفس پایینی دارند، شدیدتر از دیگران بوده و چیزی جز استرس و حال بد برای‌شان در پی نخواهد داشت.

اگر شما نیز از این ترس رنج می‌برید، پیشنهاد می‌کنم مقاله ترس از سخنرانی را با دقت مطالعه کنید. در این مقاله تمام نکات و تکنیک‌های لازم برای کنار گذاشتن این ترس را بیان کرده‌ایم.

6)نشانه های عزت نفس پایین : بدبین بودن

عزت نفس پایین شما را در برابر هر مسئله‌ای بدبین کرده و بدبینی نیز به مرور زمان شما را بیمار می‌کند. فرد بدبین به هیچ مسئله‌ای ساده نگاه نمی‌کند و همیشه گمان می‌کند که هیچ کسی در زندگی خیرخواه او نیست.

این‌گونه افراد حتی به لطف و محبت دیگران نیز به دید مثبت نگاه نمی‌کنند و باور دارند که محبت دیگران نیز برای رسیدن به منفعت خودشان است.

برای مثال اگر شما بدبین باشید و به خودتان بگویید که فردی کودن و کسل‌کننده هستید، نمی‌توانید در جلسات مربوط به کارتان صحبت کرده و مورد تشویق و ارتقای شغلی قرار بگیرید و از همه مهم‌تر نمی‌توانید میزان تخصص و معلومات‌تان را به دیگران نشان دهید.

7)ترس از برقراری ارتباط

قسمت اساسی زندگی که می‌تواند روی عزت نفس پایین‌ تاثیر بسزایی داشته باشد، نحوه برقراری رابطه با دیگران است. عدم توانایی در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران به این دلیل اتفاق می‌افتد که فرد گمان می‌کند ابدا فردی دوست داشتنی و خوش‌مشرب نیست و دیگران از هم‌صحبتی با او لذتی نمی‌برند.

این موضوع را باید به خوبی به خاطر بسپارید که اگر خودتان را دوست نداشته باشید و به خودتان احترام نگذارید، مطمئنا دیگران نیز نمی‌توانند شما را دوست داشته و با شما رابطه دوستانه و صمیمی برقرار کنند.

8)نشانه های عزت نفس پایین :تمرکز بر نقص‌های خود

فردی که عزت نفس پایینی دارد به جای تمرکز بر نقاط قوت و توانایی‌هایی که دارد، همیشه روی نقص‌ها و کمبودهایش تمرکز می‌کند. به همین دلیل اغلب از عباراتی مانند «من نمی‌توانم»، «من زشت هستم»، «من از پس انجام این کار بر نمیام» و… در گفتگوهای درونی‌اش استفاده می‌کند.

9)خود را بی‌عرضه دیدن

عزت نفس پایین اغلب از عدم شناخت خود نشات می‌گیرد. اگر استعدادها و توانایی‌های خود را نشناسید و اهدافی برای خود تعیین کنید که در راستای توانایی‌های‌تان نباشند، بدون شک در رسیدن به اهداف‌تان با شکست مواجه خواهید شد

این شکست باعث می‌شود خود را بی‌عرضه بدانید و به این باور برسید که نمی‌توانید هیچ کاری را به درستی انجام دهید. در صورتی که این شکست تنها به دلیل بی‌توجهی به توانایی‌های‌تان رخ داده است.

بنابراین لازم است به خودآگاهی برسید تا بتوانید روی باورهایی که دارید، کنترل داشته و آن‌ها را با به دست آوردن موفقیت‌های پی در پی اصلاح کنید. حتی نباید اجازه دهید باورهایی که دیگران برای شما می‌سازند نیز روی رفتارها و نحوه زندگی‌تان تاثیرگذار باشند.

مقاله‌های خودشناسی و استعدادیابی به شما کمک می‌کنند تا به درک درستی از استعدادها، مهارت‌ها و نقاط ضعف و قوت‌تان دست پیدا کنید.

10)نشانه های عزت نفس پایین : کمال‌گرا بودن

دلیل عزت نفس پایین در برخی از افراد، وجود افکاری بیهوده در مورد استانداردهایی است که در طول زندگی برای خود تعیین کرده‌اند و لازم می‌دانند که طبق همان استانداردها پیش بروند. باید بدانید که برخورداری از این ویژگی و تلاش برای رسیدن به همه چیز بهبه بهترین شکل ممکن، ما را به شکست می‌رساند.

به این ویژگی کمال‌گرایی گفته می‌شود (برای یادگیری تعریف دقیق و دیگر مطالب ضروری، مقاله کمال گرایی چیست را بخوانید). فردی که کمال‌گرایی دارد یا کاری را شروع نمی‌کند و یا آن را نیمه‌تمام رها می‌کند. زیرا همیشه تصور می‌کنند که مهارت و اطلاعات کافی برای انجام کارها را ندارد.

11)احساس قربانی بودن

عزت نفس پایین به شما این احساس را می‌دهد که قربانی خواسته‌ها و نظرات دیگران هستید و از خودتان اراده‌ای ندارید. این احساس نیز به دلیل رفتارهای بد و نادرست دیگران در درون‌تان شکل گرفته‌اند.

با این احساس همیشه دیگران را مقصر شکست‌ها و عدم پیشرفت‌تان می‌دانید و با عدم پذیرش مسئولیت‌ها از ایجاد تغییرات در خودتان فرار می‌کنید.

برای مثال می‌گویید «اگر آن فرد فلان کار را نمی‌کرد، من احساس بهتری داشتم»، «اگر او به من احترام می‌گذاشت، من می‌توانستم رفتار بهتری داشته باشم»، «اگر در روز امتحان، دوستم فلان حرف را به من نمی‌گفت و من را ناراحت نمی‌کرد، می‌توانستم نمره بهتری بگیرم» و… .

12)خود دلسوزی داشتن

هر زمان که در انجام کاری خودتان را دست کم بگیرید، در ایجاد حس خود دلسوزی زیاده‌روی کرده‌اید. این احساس باعث می‌شود که شما همیشه خودتان را سرزنش کنید و در مورد تمام رفتارها و عملکردهای تاسف بخورید.

برای مثال به خود می‌گویید «چرا من انقدر احمق هستم؟»، «چرا اتفاقات بد همیشه برای من بیچاره است؟»، «من همیشه بدشانس هستم»، «چقدر چشمم شور است» و… . این خود تخریبی باعث کاهش عزت نفس شدید در درون شما می‌شود.

نشانه های عزت نفس پایین را در خود جستجو کنید

برای داشتن زندگی بهتر با دیگران و رسیدن به خواسته‌ها و آرزوهایی که در ذهن دارید، یکی از مواردی که باید به آن به‌طور ویژه اهمیت دهید و برای افزایش آن تلاش کنید، ویژگی عرت نفس است.

برای این‌که بدانید تا چه اندازه عزت نفس پایینی ددارید، نشانه‌های بیان شده در این مقاله را با دقت بخوانید و در وجود خودتان آن‌ها را ارزیابی کنید. اگر متوجه شدید که این نشانه‌ها در شما نیز وجود دارند، برای افزایش عزت نفس خود با آموزش دیدن و یا مطالعه کردن اقدام کنید.

در کامنت‌ها برای ما بنویسید که چه نشانه‌های دیگری در افراد با کمبود عزت نفس وجود دارد که در این مقاله به آن اشاره نشده است.

پیشنهاد می‌کنم خواندن مقاله معرفی کتاب های اعتماد به نفس را از نیز دست ندهید.