کتاب خوشبینی آموخته شده اثر ارزشمند و تاثیرگذار پروفسور مارتین سلیگمن

کتاب خوشبینی آموخته شده نوشته پروفسور مارتین سلیگمن ، به ما کمک می‌کند تا با تغییر بدبینی به خوشبینی بتوانیم از افسردگی دوری کنیم و زندگی بهتری داشته باشیم. در این مقاله به معرفی این کتاب ارزشمند خواهیم پرداخت.

اگر فرصتی برای خواندن این کتاب ندارید و یا از خرید آن مطمئن نیستید، توصیه می‌کنم در این مقاله همراه ما باشید.

مشخصات کلی کتاب

عنوان فرعی: نظریه جنجالی پروفسور سلیگمن در روانشناسی مثبت‌نگر

نویسنده: پروفسور مارتین سلیگمن

مترجمان: رامین کریمی و الهام سادات افراز

انتشارات: بهار سبز

اگر دوست دارید انگیزه خود را برای برخورد با مسائل افزایش دهید و به‌طور کلی با این مفهوم آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنم مقاله مفصل انگیزه چیست را بخوانید.

مقدمه کتاب خوشبینی آموخته شده از زبان نویسنده

نویسنده، کتاب را با این جملات آغاز کرده است:

آمریکایی‌ها و بیشتر کشورهای توسعه‌یافته، دچار یک افسردگی همه‌گیر به خصوص در جوانان شده‌اند. این سوال برای من پیش آمده که چرا در کشوری که پول بیشتر، قدرت بیشتر، ذخایر غنی‌تر، کتاب‌های پر تیراژتر و آموزش و پرورش عالی‌تر وجود دارد، افسردگی بیش از زمانی است که هیچ‌کدام از این‌ها وجود نداشته است.

در خصوص این موضوع، سه نیرو با هم دخیل هستند که در این کتاب به بیان آن‌ها پرداخته‌ام.

نیروی اول شکست خوردن در راه رسیدن به اهداف است. زیرا افرادی که در جوامع بزرگ زندگی می‌کنند این باور را دارند که مرکز جهان هستند و این موضوع آن‌ها را به شکست می‌رساند.

نیروی دوم شکست‌های فردی را در خود جای داده. به این معنی که جوامع امروزی برخلاف جوامع گذشته، معنویت جایی در زندگی‌شان ندارد.

نیروی سوم نیز جنبش اعتماد به نفس است. این موضوع که افزایش اعتماد به نفس نقشی در خوب بودن افراد ندارد و افزایش اعتماد به نفس در کودکان روشی برای تضمین آینده آنان نیست.

درباره موضوع کتاب خوشبینی آموخته شده

مطالب نوشته شده در این کتاب با توجه به پژوهش‌های انجام شده روی دو گروه از بچه‌ها شکل گرفته است. گروه اول بچه‌هایی هستند که تازه به مدرسه رفته‌اند و گروه دوم نوجوانانی هستند که هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند. سپس هر کدام از این دو گروه را به دو گروه دیگر تقسیم کرده و مهارت‌هایی را به عده‌ای آموزش دادند و به عده‌ای دیگر آموزش ندادند.

منطق کار این‌گونه بود که افراد در معرض افسردگی را جدا کرده و به آن‌ها مهارت‌های خوشبینی از جمله مهارت‌های رفتاری، مثبت‌نگری، افزایش کارکرد و مدیریت استرس را آموزش داده‌اند.

تحقیقات بعد از 18 ماه نشان داد که تنها 23% درصد از افراد آموزش دیده بعد از یادگیری این مهارت‌ها به افسردگی دچار شده بودند. این آمار در گروه آموزش دیده نشده، 33% بود. همچنین تحقیقات نشان داد که بچه‌هایی که تازه به مدرسه رفته و تحت آموزش‌ها قرار گرفته‌اند، درصد کمتری از آن‌ها در سنین بزرگسالی به افسردگی دچار شده‌اند.

به‌طور کلی تحقیقات نشان دادند که تغییر از بدبینی به خوشبینی، نشانه‌های افسردگی را کاهش می‌دهد.

نویسنده کتاب خوشبینی آموخته شده

دکتر مارتین سلیگمن (Martin.E.P.Seligman)، پروفسور روانشناس در دانشگاه پنسیلوانیا، رئیس پیشین انجمن روانشناسی آمریکا، کارشناس انگیزش و ابداع‌گر نظریه «درماندگی آموخته شده» است. وی مدیر مرکز روانشناسی مثبت‌نگر در دانشگاه پنسیلوانیا نیز است.

پژوهش‌های دکتر سلیگمن تاکنون مورد حمایت انستیتوی بهداشت روان، انجمن ملی سالمندان، بنیان ملی علوم، وزارت آموزش و پرورش و… قرار گرفته است.

دیگر آثار وی

دیگر آثار دکتر سلیگمن عبارتند از:

1. خوشحالی درونی شده،
2. کودک خوش‌بین،
3. شکوفایی روان‌شناسی مثبت‌گرا،
4. آسیب‌شناسی روانی،
5. چه چیزی را می‌تونید تغییر دهید و چه چیزی را نمی‌توانید،
6. از بدبینی به خوش‌بینی؛ چگونه ذهن و زندگی خود را متحول کنیم.

فصل‌‌های کتاب خوشبینی آموخته شده

کتاب در 3 بخش و 13 فصل توسط دکتر مارتین سلیگمن نوشته شده که سعی می‌کنیم توضیحاتی از هر کدام از فصل‌ها را در ادامه بنویسیم:

بخش اول: جستجو

در این بخش به تعریف بدبینی و خوشبینی و بیان مشکلات ناشی از آن پرداخته شده است.

1)دو شیوه نگریستن به زندگی

راه تشخیص افراد بدبین این است که آن‌ها باورهای منفی داشته و هر رویداد منفی که برای‌شان پیش می‌آید را مدت‌ها در خاطر خود نگه می‌دارند.

در مقابل افراد خوشبین‌ با سختی‌های دنیا کنار می‌آیند، در شکست‌ها به دنبال نقاط مثبت می‌گردند و باور به شکست را کنار گذاشته‌اند.

این دو عادت اندیشیدن، پیامدهایی را به همراه دارد و دنیای‌تان را به کلی تغییر می‌دهد. برای مثال بدبینی امکان بروز افسردگی را بیشتر می‌کند ولی خوشبینی کاملا بر عکس بوده و باعث می‌شود کارها را بهتر انجام دهید.

2)آموختن درماندگی

افراد افسرده به یک بی‌عملی در زندگی رسیده‌اند، به این باور که هیچ کاری برای بهتر کردن شرایط از دست‌شان بر نمی‌آید.

باید بدانید انعطاف‌پذیری به عنوان یک ویژگی انسانی موجب می‌شود تا برخی از افراد در اثر رویارویی با شرایط غیر قابل کنترل و یا حتی شکست، جا نزنند و حتی کارهایی انجام دهند تا انرژی و نیروی بیشتری برای حرکت و تلاش بیشتر به دست آوردند.

لازم به ذکر است که این ویژگی مادرزادی نیست و به راحتی می‌توان با آموزش دیدن آن را آموخت و در زندگی به کار گرفت.

توصیه می‌کنم برای تغییر عقاید و باورهای خود، مقاله باورهای محدود کننده را حتما مطالعه کنید.

3)خوشبینی آموخته شده : بدبختی یعنی چه…

تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که عامل اصلی ایجاد بدبختی‌های کوچک و بزرگ چه چیرهایی هستند؟

افراد بدبین و کسانی‌که زود تسلیم می‌شوند، باور دارند که تا آخر عمر آدم بدبختی می‌مانند و هیچ راه گریزی ندارند. به عبارت دیگر باور دارند که بدبخت به دنیا آمده‌اند.

اما افراد موفق و خوشبین به جای درونی کردن بدبختی‌ها، محیط را مسئول بدبختی‌ها دانسته و باور دارند که در کنار این مسائل تلخ، زندگی شیرینی‌های زیادی هم برای من به همراه دارد که باید از آن‌ها به خوبی استفاده کنم.

باید بدانید که این سبک باور را از خانواده و محیطی که در آن زندگی می‌کنید، آموخته‌اید. به مثال‌های زیر توجه کنید و سعی کنید سبک خود را در بیان مشکلات تغییر دهید و به فرد خوشبینی تبدیل شوید.

• در زمینه نتیجه نگرفتن از رژیم غذایی

فرد بدبین: پاک آبرویم رفت، این رژیم برای من هیچ فایده‌ای نداره. من نمی‌تونم.

فرد خوشبین: تا زمانی‌که پرخوری می‌کنم، این رژیم برای من فایده‌ای نداره.

• در مقابل انتقاد دیگران

فرد بدبین: تو همیشه غر می‌زنی.

فرد خوشبین: وقتی کاری که گفتی را انجام نمی‌دهم، غر می‌زنی.

4)بدبینی نامحدود

زمانی‌که به صورت فراگیر نسبت به مسائل بدبین باشید، بدون شک به افسردگی دچار خواهید شد. زیرا افسردگی زمانی روی می‌دهد که در زندگی بسیار بدبین باشید.

این نکته را فراموش نکنید که افسردگی ناشی از اندیشه و تفکر است. درست است که بسیاری از شرایط و موقعیت‌ها را تمدن و محیطی که در آن زندگی می‌کنید برای‌تان به وجود آورده است، اما با تغییر تفکر و اندیشه به راحتی می‌‌‌توان از بروز افسردگی و اتفاقات ناخوشایند جلوگیری کرد.

اگر از پس آن بر نمی‌آیید، حتما به مشاور و یا روانپزشک مراجعه کنید.

5)فکر و احساس شما چگونه است…

به عنوان مثال همه ما در لحظه‌ای که در کاری شکست می‌خوریم، دچار یک درماندگی موقت می‌شویم و این امری طبیعی است. بعضی‌ها به راحتی از این درماندگی نجات پیدا می‌کند و بعضی دیگر روزها، هفته‌ها و ماه‌ها درگیر آن هستند.

افراد بدبین اغلب در این‌گونه مواقع از این جمله‌ها استفاده می‌کنند:

• همیشه همین‌طور است،
• من در هیچ‌کاری نمی‌توانم خوب عمل کنم،
• دیگر نمی‌توانم به پیروزی و موفقیت برسم،
• من از کودکی شانس ندارم،
• و… .

بخش دوم: زندگی

در این بخش پروفسور مارتین سلیگمن به تاثیر خوشبینی و بدبینی در زندگی می‌پردازد.

6)خوشبینی آموخته شده : موفقیت‌های شغلی

افراد خوشبین در تصمیم‌های شغلی خود استوارتر بوده و در مقابل درماندگی و مشکلات می‌توانند بهترین عملکرد را از خود نشان دهند. در واقع افراد خوشبین در شغلی که دارند، کمتر تسلیم شده و انرژی بیشتری برای ادامه راه و رسیدن به موفقیت دارند.

7)کودکان خوشبین

اگر بتوانید به کودکان خوشبینی را آموزش دهید، در آینده افراد خوشبین و موفقی خواهند شد. این نکته را همواره به یاد داشته باشید که والدین و بزرگ‌ترها با دادن باورهای غلط به فرزندان خود، بدبینی را تزریق می‌کنند.

8)آموزش و پرورش

بدبین‌ها در تمام کارهای خود شکست می‌خورند زیرا شکست را یک امر بدیهی و همیشگی دانسته و آن را پذیرفته‌اند. بدون شک آموزش و پرورش می‌تواند نقش پر رنگی در بدبین شدن و یا خوشبین شدن کودکان داشته باشد.

9)خوشبینی آموخته شده : سلامت عمومی

امید و ناامیدی نتیجه مستقیمی در زندگی و مرگ دارد. زمانی‌که به بیماری دچار می‌شوید اگر امیدی به بهبود نداشته باشید، بدون شک به سختی می‌توانید با بیماری خود مبارزه کنید. در نتیجه خوشبینی با سلامت عمومی ما ارتباط مستقیم دارد.

10)خوشبینی و سلامت

در طول زندگی، فرد خوشبین نسبت به فرد بدبین، دوره‌های یأس و ناامیدی کمتری را تجربه می‌کند. در نتیجه این اتفاق، سیستم ایمنی فرد خوشبین قوی‌تر می‌شود.

بنابراین مهم‌ترین کمکی که خوشبینی به شما می‌کند این است که شما را از ناامیدی دور کرده و سیستم ایمنی بدن‌تان را قوی‌تر می‌کند.

بخش سوم: دگرگون‌سازی

در بخش سوم نیز پروفسور مارتین سلیگمن به تغییر و دگرگون کردن زندگی با خوشبینی پرداخته شده است.

11)خوشبینی آموخته شده : زندگی خوشبینانه

رویدادهای تلخ و بدی که در زندگی افراد بدبین اتفاق می‌افتد، بدون شک در زندگی افراد خوشبین نیز اتفاق می‌افتد. اما نگرش و طرز فکر این دو فرد نسبت به مسائل و مشکلات به وجود آمده کاملا از یکدیگر متفاوت است.

همان‌طور که به آن اشاره شد، فرد خوشبین بعد از مواجهه با ناکامی به حالت عادی باز می‌گردد و مجددا فعالیت خود را با انرژی بیشتر آغاز می‌کند. اما فرد بدبین به سرعت دچار افسردگی شده و به سختی به زندگی عادی خود باز می‌گردد.

12)کمک به فرزندان خود

باید به فرزند خود کمک کنید تا بتواند بدبینی را کنار گذاشته و با خوشبینی زندگی بهتری برای خود بسازد. اگر کودکان بدبینی را از سنین کودکی تجربه کنند، بدون شک در بزرگسالی به بدبینی و افسردگی مزمن دچار خواهند شد.

13)سازمان‌های خوشبین

به سخت‌ترین مشکلی که در زندگی و کارتان با آن روبه‌رو شده‌اید، فکر کنید. هنگامی‌که در کارتان با سدی بزرگ برای پیشرفت مواجه شوید که موجب دلسردی و یاس‌تان شود، چه واکنشی از خود نشان می‌دهید؟

افراد خوشبخت هیچ‌گاه در برخورد با مسائل ناامید نمی‌شوند و همواره راهی را برای بهتر کردن شرایط‌شان پیدا می‌کنند. برای رسیدن به این وجه از خوشبینی، به مکالمه درونی خود گوش کنید و سعی کنید مکالمات منفی را از خود دور کنید.

خواندن این کتاب را از دست ندهید

پروفسور مارتین سلیگمن در کتاب خوشبینی آموخته شده ، آزمون‌ها و تست‌های مختلفی را ارائه کرده‌اند که با انجام آن‌ها به راحتی می‌توان به این نتیجه رسید که فرد خوشبینی هستید و یا بدبین.

معرفی کتاب جادوی فکر بزرگ اثر دیوید جی.شوارتز را نیز بخوانید تا بتوانید فکرتان را به درستی تغییر دهید.

در کامنت‌ها برای ما بنویسید که در برخورد با مسائل و مشکلات مختلف زندگی، اغلب با خوشبینی برخورد می‌کنید و یا بدبینی؟

اگر این کتاب را خوانده‌اید، خوشحال می‌شویم نظر شما را درباره آن بدانیم.