هدف گذاری به روش اسمارت (smart)

هدف گذاری به روش اسمارت ( smart ) یکی از روش‌های هدف‌گذاری است که می‌توان برای رسیدن به خواسته‌ها از آن استفاده کرد. اگر قصد دارید زندگی با برنامه و همراه با رضایتی را تجربه کنید، قبل از هر کاری باید در زندگی برای خود هدف تعیین کنید. روش اسمارت روشی برای هدف‌گذاری است که با استفاده از آن می‌توانید راحت‌تر به اهدافی که برای خود تعیین کرده‌اید، برسید. در این مقاله این روش را توضیح داده‌ایم. با ما همراه باشید.

مراقب باشید:

شاید جزو آن دسته از افرادی هستید که مقاله‌های متعددی را مطالعه می‌کنند و به طور کلی اهل مطالعه هستند. اگر از جمله خطرناک زیر استفاده می‌کنید، قبل از شروع متن تقاضا دارم آن را کنار بگذارید:

“من این را می‌دانم“

در ابتدا لازم است این فکر را که درباره هدف‌گذاری اطلاعات کافی دارید را از ذهن خود پاک کنید و سپس شروع به خواندن ادامه مقاله کنید. در ضمن باید تصمیم بگیرید که این مقاله را با قصد اجرای آن بخوانید.

توصیه می‌کنم همین الان یک کاغذ و خودکار تهیه کنید تا با استفاده از نکات بیان شده، هدف‌گذاری خود را شروع کنید.

هم‌چنین پیشنهاد می‌کنم مقاله هدف چیست را نیز بخوانید. در این مقاله به طور مفصل تمام نکات و تکنیک‌های لازم برای هدف‌گذاری صحیح و اصولی را توضیح داده‌ایم. توضیحاتی که به شما کمک می‌کنند مسیر را بهتر طی کنید.

پیشنهاد ویژه: هدف شما چیست؟

محصول نقشه راه زندگی، شما را برای پیدا کردن ارزش، رسالت و هدف زندگی همراهی می‌کند. در این دوره می‌توانید به صورت مستقیم با استاد مشاوره داشته باشید و بهترین هدف‌ها را در تمام زمینه‌های زندگی خود تعیین کنید. پیشنهاد می‌کنم به هیچ‌وجه این دوره را از دست ندهید.

هدف گذاری اسمارت چیست؟

هدف موقعیت یا مکانی است که برای رسیدن به آن نیاز به کار مدون، سازمان‌یافته و برنامه ریزی شده داریم.

برای اینکه بتوانیم اهداف خود را در زندگی درست و اصولی انتخاب کنیم، روش‌های زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها روش smart است. برای استفاده از این روش باید 5 ویژگی آن را به خوبی یاد بگیرید تا بتوانید هدف درست را انتخاب کنید و به درستی برای آن برنامه‌ریزی کنید.

هدف گذاری به روش اسمارت از کجا آمد؟

این روش در اواخر قرن بیستم، توسط جورج تی دوران (George T. Doran) ارائه شد. او در مقاله‌‌ای که در نوامبر سال 1981 منتشر کرد این روش را معرفی کرد.

این روش چه مزایایی دارد؟

زمانی‌که از هدف گذاری smart استفاده می‌کنید:

• برنامه مشخصی برای رسیدن به اهداف خود دارید.
• از سردرگمی نجات پیدا کرده و مسیرتان را به راحتی در زندگی پیدا می‌کنید.
• می‌دانید که هر روز برای رسیدن به اهداف‌تان باید چه کارهایی را انجام دهید.
• به خوبی از این موضوع آگاه هستید که انجام چه کارهایی برای شما در اولویت قرار دارند.
• هر روز صبح با انرژی بیشتری از خواب بیدار می‌شوید.
• زودتر به هدف‌تان می‌رسید.
• برنامه‌ریزی دقیقی برای زندگی خود دارید.

ویژگی‌های هدف گذاری به روش اسمارت

برای استفاده از این روش هدف‌گذاری، باید پنچ ویژگی را رعایت کنید. در ادامه این پنج ویژگی را به همراه مثال‌های کاربردی توضیح می‌دهیم:

1-مشخص بودن (Specific)

اولین ویژگی که باید در انتخاب هدف رعایت کنید، مشخص بودن آن است. باید اهداف خود را به گونه‌ای واضح و جزئی بنویسید که برای برنامه‌ریزی راحت‌تر بوده و ذهن‌تان سردرگم و آشفته نباشد. زمانی‌که اهداف خود را به طور کلی بیان می‌کنید، گام‌های بعدی را نمی‌توانید بهتر پشت سر بگذارید.

هدف باید کاملا مشخص، شفاف و روشن باشد. به مثال‌های زیر توجه کنید:

• می‌خواهم به رشد فردی خودم کمک کنم.
• باید تفکرم را تغییر دهم.
• تصمیم دارم بیشتر کتاب بخوانم.

این اهداف اصلا مشخص و شفاف نیستند، زیرا زمانی‌که بخواهید برای رسیدن به آن‌ها برنامه‌ریزی کنید، به طور دقیق نمی‌دانید که چه کارهایی را باید انجام دهید. باید اهداف خود را به شکل زیر تغییر دهید:

• می‌خواهم کمال‌گرایی خود را کنار بگذارم (تعیین یکی از مسائل مربوط به توسعه فردی).
• باید تفکر خود را در زمینه برقراری ارتباط با دیگران تغییر دهم تا بتوانم ارتباطات موثرتری داشته باشم.
• تصمیم دارم برای رشد و پیشرفت در زمینه مربوط به کسب و کاری که دارم، بیشتر کتاب بخوانم.

این اهداف مشخص و قابل رسیدن هستند. پیشنهاد می‌کنم برای اینکه اهدافی که تعیین می‌کنید، شفاف و مشخص باشند به سوالات زیر پاسخ دهید:

• بر اساس چه دلایل و تفکراتی این هدف را گذاشته‌ام؟
• با تحقق این هدف می‌خواهم به چه چیزی دست پیدا کنم؟
• با رسیدن به این هدف چه چیزی را به دست می‌آورم؟
• برای رسیدن به اهدافم چه محدودیت‌هایی دارم؟
• برای طی کردن مسیر رسیدن چه منابعی در اختیار دارم؟
• چه کسی می‌تواند به من در این مسیر کمک کند؟
• آیا برای اجرای برنامه‌هایم به مکان و زمان خاصی نیاز دارم؟

2-هدف گذاری به روش اسمارت : قابل اندازه‌گیری (Measurable)

دومین ویژگی هدف گذاری smart که باید رعایت شود این است که اهداف‌تان قابل اندازه‌گیری کردن باشند. به این دلیل که بدانید چقدر پیشرفت داشته‌اید و در حال حاضر در کجای مسیر قرار دارید. به عبارت دیگر اگر هدف‌تان قابل اندازه‌گیری باشد، به خوبی می‌توانید فعالیت‌ها و کارهای خود را تحلیل کرده و برای آینده برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید.

اهدافی چون:

• می‌خواهم لاغر شوم.
• تصمیم دارم به آرامش برسم.
• قصد دارم رشد کنم.

این‌ها هدف‌های صحیحی نیستند زیرا اصلا نمی‌توان آن‌ها را اندازه‌گیری کرد. بنابراین باید اهداف خود را به صورت زیر تغییر دهید:

• می‌خواهم تا آخر ماه، 2 کیلو وزن کم کنم.
• تصمیم دارم در کلاس‌های یوگا و مدیتیشن به مدت سه ماه شرکت کنم.
• قصد دارم هر ماه دو کتاب در زمینه موفقیت و خودیاری بخوانم.

با توجه به این ویژگی مهم در هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی بهتری خواهید داشت.

3-دست‌یافتنی بودن (Attainable)

دست‌یافتنی بودن، ویژگی سوم این روش است. منظور این است که هدفی که قرار می‌دهید دست‌یافتنی باشد، نه محال و دور از دسترس. باید زمانی‌که هدفی تعیین می‌کنید، واقع‌بین باشید و زمان، پول، مهارت، استعداد و توانایی خود را به‌طور دقیق در نظر بگیرید.

به عنوان مثال اگر حقوق ماهیانه فردی 3 میلیون تومان است اینکه بگوید می‌خواهم از ماه بعد 40 میلیون تومان درآمد داشته باشم، هدفی دور از دسترس برای خود تعیین کرده است. همه ما دوست داریم به درآمد بالایی در ماه برسیم. اما رسیدن به این مقدار ماه‌ها طول می‌کشد و به تلاش زیادی نیاز دارد.

در واقع باید زمانی‌که هدفی تعیین می‌کنید، بتوانید آن را در ذهن خود باور و تصور کنید تا برای محقق ساختن آن نهایت تلاش خود را به کار بگیرید. اگر هدف شما این ویژگی را نداشته باشد، خیلی زود ناامید شده و آن را نیمه‌تمام رها می‌کنید.

4-هدف گذاری به روش اسمارت : مرتبط بودن (Relevant)

مرتبط بودن ویژگی بعدی هدف گذاری smart است. اهدافی که تعیین می‌کنید باید با یکدیگر مرتبط باشند. در غیر این صورت اگر اهدافی که در زندگی خود تعیین می‌کنید با یکدیگر تضاد داشته باشند، باعث می‌شوند که یا به هدف خود نرسید و یا برای محقق ساختن آن انرژی بیشتری صرف کنید.

اگر هدف‌های هم راستا و مکمل یکدیگر انتخاب نکنید، ممکن است برای رسیدن به یک هدف مجبور شوید هدف دیگری را کنار بگذارید و یا زمان کمتری برای آن صرف کنید. به عبارت دیگر نمی‌توان با یک دست دو هندوانه برداشت.

این چند سوال می‌توانند در انتخاب اهداف مرتبط با یکدیگر به شما کمک کنند:

• آیا این هدف من را به خواسته‌هایم می‌رساند؟
• اگر به آن برسم تغییری در شرایطم به وجود می‌آید؟
• آیا هدفی که انتخاب کرده‌ام با سایر اهدافم سازگاری دارد؟
• آیا من فرد مناسبی برای رسیدن به این هدف هستم؟
• آیا با توجه به منابعی که در اختیار دارم، این هدف قابل اجراست؟

5-زمان دار باشد (Time Bound)

اهدافی که زمان مشخصی برای محقق ساختن و انجام دادن‌شان تعیین نکرده باشید، احتمال انجام شدن‌شان کم و در بسیاری از مواقع محال است. اگر هم انجام شوند زمانی بیشتر از حالت معمول برای انجام آن صرف می‌کنید.

به همین دلیل باید برای رسیدن به اهداف‌تان زمان شروع و پایان مشخصی را در نظر بگیرید و به موقع اقدام کنید. اگر این کار را نکنید، انجام هر کاری را به روز و زمان دیگری موکول خواهید کرد.

سوالات زیر می‌توانند به شما در این بخش کمک کنند:

• در چه بازه زمانی به این هدف می‌رسم؟
• برای رسیدن به این هدف چه مدت زمانی نیاز است؟
• از چه زمانی باید اقداماتم را شروع کنم؟
• چه کارهایی را می‌توانم روزانه و در چه زمانی برای رسیدن به هدفم انجام دهم تا در موعد مقرر به اتمام برسد؟

معایب هدف گذاری به روش اسمارت (smart) :

برای تکمیل هدف گذاری اسمارت باید موارد دیگری را به آن اضافه کرد تا هدفی که انتخاب می‌کنید، درست و اصولی باشد. در پنج ویژگی مرسوم بیان شده در بالا برخی از ویژگی‌ها نادیده گرفته شده که باعث می‌شوند بعد از مدت زمان کوتاهی از انجام برنامه‌ریزی‌های خود خسته شویم

در ادامه برخی از این ویژگی‌ها را بیان می‌کنیم:

1.احساس

در این روش هدف‌گذاری، احساس جایی ندارد و همه‌چیز منطقی است. در صورتی‌که ما بر اساس احساسات اقدام می‌کنیم. به همین دلیل باید هدف‌مان را به گونه‌ای تعیین کنیم که بتوانیم آن را با حواس پنج‌گانه درک کنیم.

2.ارزیابی

قبل از شروع هر کاری لازم است تا هدف‌تان را ارزیابی کنید و بدانید که هدف درست و بدون نقصی انتخاب کرده‌اید یا نه. برای ارزیابی دقیق می‌توانید از یک مشاور مربوط به حوزه کاری‌تان کمک بگیرید و با اطرافیان نزدیک‌تان که به خوبی شما را می‌شناسند، مشورت کنید.

3.بررسی

برای اینکه نتایج تلاش‌های خود را برای رسیدن به هدف ببینید و دقیق‌تر گام بردارید، باید در طول مسیر و پس از رسیدن به هدف، تلاش‌ها و اقدامات خود را به‌طور دقیق بررسی کنید.

این کار را در پایان هر روز، هفته، ماه و سال انجام دهید تا بهترین نتیجه را بگیرید.

این کار را باید انجام دهید تا بتوانید اقدامات مثبت خود را پیدا کرده و در ادامه آن‌ها را تکرار کنید و از طرف دیگر نیز کارهای اشتباه خود را بشناسید، تا دیگر آن‌ها را انجام ندهید.

مثال‌هایی از هدف گذاری smart

با چند مثال رایج، هدف گذاری به روش اسمارت را توضیح می‌دهیم تا بهتر با این روش آشنا شوید و در هدف‌گذاری‌های خود به کار ببرید:

1)ورزش کردن

اگر ورزش کردن را برای خود هدف قرار می‌دهید، طبق هدف گذاری اسمارت ابتدا باید آن را به‌طور واضح و روشن بیان کنید. باید بگویید که قصد دارید چه ورزشی را انتخاب کنید. در مرحله دوم توجه کنید که آیا هدف‌تان قابل اندازه‌گیری هست یا نه. یعنی باید بگویید که من دوست دارم فلان ورزش را تا سطح پیشرفته ادامه دهد.

مرحله سوم نوبت به دست‌یافتنی بودن آن ورزش است. آیا شما توانایی انجام آن ورزش را دارید؟ برای مثال اگر تا به حال ورزش نکرده‌اید، آیا می‌توانید بدون آمادگی ورزش کیک بوکسینگ را شروع کنید؟ در این مرحله باید واقع‌بین باشید.

در مرحله چهارم نیز باید به این نکته توجه کنید که آیا ورزش کردن شما با دیگر اهداف‌تان تضاد دارد یا نه. شاید ورزشی انتخاب کنید که برای موفق شدن در آن باید روزانه چند ساعت زمان بگذارید و تمرین کنید. اما در مقابل نیز زمان پایان‌نامه دانشگاه شما فرا رسیده و شما تصمیم دارید ارائه موفقی داشته باشید.

در مرحله پنجم باید برای ورزش کردن‌تان، زمان مشخص کنید. یعنی بگویید که من تا یک سال دیگر حتما در این ورزش به سطح پیشرفته خواهم رسید و برایش تلاش می‌کنم.

2)کتاب خواندن

شما کتاب خواندن را دوست دارید و تصمیم دارید آن به یکی از اهداف‌تان تبدیل کنید. زیرا می‌دانید که به رشد فردی‌تان کمک می‌کند. اگر به چند نکته و ویژگی توجه نکنید، به هزاران نفری تبدیل می‌شوید که تنها دوست دارند کتابخوان شوند و هیچ وقت به هدف‌شان نمی‌رسند.

بنابراین ابتدا باید چندین موضوع و اسم کتاب را برای خود مشخص کنید. در مرحله دوم تعیین کنید که برای مثال قصد دارید ماهیانه 3 کتاب و روزانه n صفحه را مطالعه کنید. در مرحله سوم توجه کنید که آیا روزانه زمان لازم برای خواندن n صفحه کتاب را دارید؟ آیا به دیگر اهداف‌تان لطمه‌ای وارد نمی‌شود؟ و….

در مرحله چهارم دقت کنید که کتاب خواندن شما با دیگر اهداف‌تان در تضاد نباشد. برای مثال در زمان امتحانات خود به جای خواندن کتب درسی، کتاب‌های دیگری نخوانید. در مرحله آخر نیز زمان تعیین کنید. برای مثال باید خواندن کتاب‌هایی که مشخص کرده‌اید را تا چه زمانی به پایان برسانید.

هدف گذاری به روش اسمارت را بیاموزید

روش‌های دیگری نیز برای هدف‌گذاری وجود دارد که می‌توانید یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. تنها نکته‌ای که مهم است داشتن هدف در زندگی است. بنابراین تصمیم بگیرید که یکی از روش‌ها را انتخاب کنید و اقدام کنید. اگر بعد از مدتی متوجه شدید که روش انتخابی خود را دوست ندارید، حتما روش دیگری انتخاب کنید.

روش هدف گذاری smart را بیاموزید تا بتوانید به خود و دیگران در تعیین اهداف صحیح و برنامه‌ریزی برای آن کمک کنید. در زمینه هدف‌گذاری هر سوالی دارید در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.

همین حالا نوشتن اهداف‌تان را شروع کنید.