لکنت زبان و راه درمان آن چیست؟
لکنت زبان عارضه‌ای است که تاکنون درمان قطعی برای آن پیدا نشده است اما می‌توان با توجه به نکات و توصیه‌های مهم، آن را تا حدودی درمان کرد.
لکنت داشتن ، فن بیان را دچار اختلال کرده و به مرور زمان باعث می‌شود تا فرد از صحبت کردن در جمع‌های مختلف دوری کند و به باورهای محدود کننده‌ای برسد که زندگی را برای خودش سخت و طاقت‌فرسا کنند.
در این مقاله به بیان نکات و تکنیک‌هایی می‌پردازیم که با یادگیری آن‌ها بتوانید زندگی را برای خودتان آسان کنید.
لکنت زبان چیست؟
همه ما در زندگی با افرادی مواجه شده‌ایم که در حین صحبت کردن، لکنت داشته و نمی‌توانسته‌اند کلمات را روان و پشت‌سرهم ادا کنند. بنابراین همه ما شناخت اندکی در رابطه با این نوع از اختلال گفتاری داریم.
تاکنون دانشمندان و محققان این حوزه نتوانسته‌اند تعریف دقیقی از این اختلال بیان کنند و به درکی کلی برسند. به همین دلیل برای تعریف این عارضه تنها به این مورد اکتفا می‌کنیم که لکنت اختلالی است که سخن گفتن را برای فرد سخت می‌کند.
پیشنهاد می‌کنم مقاله تکنیک های بهبود فن بیان را بخوانید تا بتوانید با کمک تکنیک‌های بیان شده در آن بیان‌تان را تقویت کنید.
لکنت زبان چگونه آغاز می‌شود؟
لکنت می‌تواند بعد از یک «فشار روانی بیش از آستانه تحمل» و یا «تقلید» کودک از فردی دیگر آغاز شود.
به جز در موارد خاص، لکنت عمدتا از دوران کودکی شروع شده و از سنین 2 تا 4 سالگی علائم آن بروز پیدا می‌کند. سپس از 4 سالگی رفته‌رفته کاهش یافته و تا قبل از 6 سالگی متوقف می‌شود. به گونه‌ای که اطرافیان کودک گمان می‌کنند که این مشکل بر طرف شده است. در صورتی که این‌گونه نیست.
فشارهای روانی شامل تمامی ترس‌ها، حسادت‌ها، محرومیت‌ها، احساس ناامنی‌ها و احساس جدایی از عادت‌ها و وابستگی‌ها است. این‌گونه فشارهای روانی بعد از گذشت یک لحظه تا یک روز، می‌تواند در کودک به صورت لکنت نمایان شود.
در خصوص تقلید کردن نیز ممکن است کودک با فردی هم‌صحبت شود که لکنت دارد و یا فیلمی تماشا کند که شخصیت آن با لکنت صحبت می‌کند، در نتیجه ممکن است کودک سعی در تقلید داشته باشد. این اتفاق نیز در اکثر مواقع منجر به ایجاد اختلال در صحبت کردن کودک می‌شود.
عوارض لکنت زبان
کودکی که با لکنت صحبت می‌کند در ابتدا به این مسئه آگاهی ندارد. اما به مرور زمان با واکنش‌هایی که از دیگران مشاهده می‌کند، به این اختلال پی برده و برای دوری از تمسخر، تحقیر، سرزنش و قضاوت شدن، پنهان‌کاری را در پیش می‌گیرد.
به این شکل که تلاش می‌کند حروفی که در بیان‌شان مشکل دارد را در کلمات حذف کند و یا کلمات دیگری را جایگزین آن‌ها کند. برای مثال اگر در بیان حرف «خ» مشکل داشته باشد، کلمه «خوبی» را «اوبی» تلفظ می‌کند و یا آن را با «چطوری» جایگزین می‌کند.
این رفتارهای پنهان‌کاری در سنین بالاتر باعث می‌شوند تا فرد علائم زیر را تجربه کند:
- افسردگی،
- زودرنجی،
- گوشه‌گیری،
- پرحی و یا کم‌حرفی،
- اضطراب و استرس،
- پرتوقعی،
- خودخوری،
- بدبینی،
- ترس،
- خیال‌پردازی،
- کینه‌توزی،
- دروغگویی،
- حسادت،
- خود کم‌بینی،
- عصبی بودن،
- و… .
همان‌طور که گفته شد این عوارض زمانی بروز پیدا می‌کنند که کودک به لکنت خود آگاهی پیدا کرده و با توجه به واکنش‌های اطرافیان این عارضه را بد و یا خوب تلقی کند. به همین دلیل رفتار بزرگ‌ترها به خصوص والدین، در بروز این عوارض در سنین بالاتر از اهمیت بالایی برخوردار است.
عوامل تاثیرگذار
عوامل تاثیرگذار بر این عارضه در چهار طبقه‌بندی زیر قرار گرفته است:
- عوامل ژنتیکی یا وراثتی،
- عوامل آموزشی،
- عوامل جسمانی،
- عوامل محیطی،
ممکن است بتوان صدها عامل را در به وجود آمدن این عارضه موثر دانست. اما این چهار عامل، عواملی شایع‌تری هستند.
درمان لکنت زبان را بشناسید
برای درمان این اختلال باید در ابتدا فرد و اطرافیانش بپذیرند که روند درمان طولانی است. زیرا این لکنتِ ظاهری، ریشه‌‌ای به نام لکنت ذهنی دارد که با گذشت زمان منجر به دگرگونی‌ها و باورهای عمیقی در فرد شده است.
برای مثال فردی که به خاطر لکنت مورد تمسخر دیگران قرار می‌گیرد، به مرور زمان برای فرار از این موضوع، گوشه‌نشینی و کم‌حرفی را انتخاب می‌کند.
برای درمان لکنت باید به دیدگاه و اندیشه، رفتار، شخصیت، نحوه برقراری ارتباط، احساسات، باورهای محدود کننده و عملکرد فرد توجه کرد و سپس به دنبال راهی برای درمان بود.
البته لازم است بدانید که محققان تاکنون هیچ روش درمان قطعی و ثابتی برای این عارضه به دست نیاورده‌اند و افرادی که ادعا می‌کنند با توجه به اندام‌های صوتی می‌توان راه درمان را پیدا کرد، کاملا در اشتباه هستند.
در درمان باید به سه بُعد زیر توجه کرد:
- آسیب (لکنت ذهنی)،
- واکنش (لکنت ظاهری)،
- نتیجه (دگرگونی‌های دیدگاهی).
اهمیت بخشیدن به این نکته ضروری است. زیرا لازم است به هر آن‌چه که لکنت از فرد گرفته، توجه شود تا بتوان درمان قطعی را آغاز کرد. بی‌توجهی به این موضوع نتیجه‌ای جز شکست و سرخوردگی بیشتر برای فردی که به این عارضه دچار است، در پی نخواهد داشت.
مراجعه به گروه درمان
همان‌طور که گفته شد برای درمان باید به سه بعد آسیب، واکنش و نتیجه توجه شود تا بتوان به نتیجه دلخواه دست پیدا کرد. بی‌توجهی به یکی از این سه بعد در روند درمان اختلالات قابل‌توجهی ایجاد می‌کند.
به همین دلیل لازم است برای درمان لکنت زبان به یک گروه درمان حرفه‌ای مراجعه کنید که مشخصات زیر را داشته باشند:
- سطح فرهنگ و ادب اعضای گروه با هم هم‌خوانی داشته باشد تا در طول درمان تضاد ایجاد نشود.
- محیط درمان باید عادی و طبیعی باشد تا فرد درمان‌شونده احساس تمایز از دیگران نداشته باشد. به این معنی که اگر محیط درمان خشک و یا پر از وسایل خاص باشد، فرد مانند تمام موقعیت‌هایی که در زندگی تجربه کرده، احساس می‌کند که حتی در روند درمان نیز باید در محیطی خاص قرار بگیرد.
- باید تمام اعضای گروه به شکلی دوستانه، مهربان، باگذشت، همراه، دلسوز و… باشند تا تنشی در طول درمان ایجاد نشود.
توجه به سه بعد بیان شده در حین درمان باعث می‌شود تا به اجتماع کوچکی از افراد نیاز باشد تا کار حرفه‌ای‌تر پیش برود. بنابراین برای درمان به گروهی از افرادی مراجعه کنید که این ویژگی‌ها را داشته باشند و با یکدیگر همکاری کنند.
فراموش نکنید همه کسانی‌که ادعا می‌کنند راهی برای درمان لکنت می‌شناسند، قابل اعتماد نیستند.
توصیه‌های لازم برای درمان لکنت زبان
برای درمان و بهبود این اختلال به توصیه‌های زیر توجه کنید:
- بهتر است در حین صحبت کردن، آرام و شمرده‌شمرده صحبت کنید. تا بتوانید کلمات را درست و واضح ادا کنید،
- زمانی‌که در حین صحبت به لکنت دچار می‌شوید، آرام باشید و فشار و استرسی به خود وارد نکنید،
- لکنت را بپذیرید و سعی در پنهان کردن آن نداشته باشید. پنهان‌کاری آسیب‌های جبران‌ناپذیری به شما وارد می‌کند،
- هنگام صحبت کردن حرکات اضافی انجام ندهید تا بخواهید حواس مخاطب را از لکنت خود پرت کنید،
- تن صدای خود را در حین صحبت تغییر دهید تا خوشایند و آرامش‌بخش صحبت کنید،
- سعی کنید در هر جمعی صحبت کنید و نظرات و عقاید خود را در مورد مسائل مختلف بیان کنید،
- و از همه مهم‌تر نباید سعی کنید خودتان را به خاطر این اختلال شایع از دیگران پنهان کنید.
لکنت زبان را بپذیرید تا درمان شود
در طی درمان به این نکات توجه کنید:
- لکنت را نمی‌توان با نصیحت، توصیه و راهکاری مشخص درمان کرد،
- درمان لکنت را نمی‌توان در جلسات خصوصی پیش برد و باید به تمام جنبه‌ها توجه کرد.،
- این عارضه در کوتاه مدت درمان نمی‌شود،
- و خوددرمانی در این زمینه، ابدا به بهبود شرایط کمکی نمی‌کند بلکه ممکن است وخیم‌تر کند.
شما می‌توانید با اندکی علم و شناخت این اختلال، در روند بهبود لکنت خود و دیگران تاثیرگذار باشید.
اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید