راه های شگفت انگیز و تضمینی درمان و غلبه بر کمال گرایی
درمان کمال گرایی به شما کمک می‌کند تا بدانید در نظر گرفتن استانداردهای بالا در تمام جنبه‌های زندگی که غیر معمول بوده و مانع رسیدن به موفقیت شما هستند را چگونه کنترل و رفع کنید. در این مقاله برای تمام راه های غلبه بر کمال گرایی ، راهکارهایی تضمینی ارائه داده‌ایم. خواندن این مقاله را از دست ندهید.
لازمه یادگیری راه های غلبه بر کمال گرایی
کمال‌گرایی به این معنی است که شما در زندگی برای خود استانداردهایی تعیین می‌کنید که ضررهای آنها بیشتر از منافع‌شان هستند. کمال‌گرایی باعث می‌شود که شما بخواهید فرد کامل و بی‌نقص باشید و به خوب بودن ابدا رضایت ندهید. باید بدانید که این طرز تفکر، محال و دست‌نیافتنی است و تنها حال‌تان را در زندگی بد می‌کند.
فراموش نکنید که کمال‌گرایی دشمن شما است زیرا باعث می‌شود به فردی عصبی، افسرده، ناراضی، مغرور، خودشیفته، ترسو، مقایسه‌گر، سلطه‌جو و… تبدیل شوید. فردی که استعدادها و توانایی‌های خود را نمی‌شناسد و نمی‌تواند با انجام برنامه‌ها و کارهای اصولی، به اهداف و آرزوهایش دست پیدا کند.
اما اگر بتوانید خود را از ویژگی های افراد کمال گرا رها کنید، می‌توانید به بهترین خود در زندگی فردی و اجتماعی تبدیل شوید. در ادامه در مورد مشکلات کمال‌گرایی صحبت می‌کنیم. مشکلاتی که موانع جدی در برخورداری از احساس رضایت در زندگی شما هستند.
برای اینکه بتوانید به خوبی با موضوع کمال‌گرایی، ویژگی‌های افراد کمال‌گرا و انواع کمال‌گرایی آشنا شوید، توصیه می‌کنم حتما مقاله مفصل کمال گرایی چیست را بخوانید.
نکته مهم
لازم است این نکته مهم را به شما گوشزد کنیم. برخی از افراد گمان می‌کنند که فرد کمال‌گرایی نیستند. این تصور کاملا اشتباه است. زیرا کمال‌گرایی نوع‌های مختلفی دارد از جمله کمال‌گرایی در انتخاب شغل، در احساسات، در رفتار، در ظاهر، در سلامت، در تغذیه و…، که در مقاله انواع کمال گرایی به‌طور کامل توضیح داده‌ایم و به همین دلیل در این مقاله از بیان توضیحات اضافه‌تر خوددرای می‌کنیم.
با شناخت نوع‌های مختلف کمال‌گرایی به خوبی به این موضوع آگاه می‌شوید که همه ما به نوعی در زندگی خود درگیر کمال‌گرایی هستیم و باید برای رسیدن به اهداف و داشتن ارتباط مؤثر با اطرافیان راهی برای درمان پیدا کنیم.
بنابراین حتما لازم است نوع کمال‌گرایی خود را در ابتدا تشخیص دهید و سپس برای رفع و یا کنترل آن اقدام کنید.
مشکلات کمال‌گرایی
مشکلات کمال‌گرایی به اندازه‌ای زیاد هستند که نمی‌توان آنها را تنها در چند خط خلاصه کرد. بنابراین تنها به چند مورد از مشکلات اشاره می‌کنیم تا با دانستن آنها به فکر درمان و غلبه بر کمال گرایی خود باشید. کمال‌گرایی باعث می‌شود تا:
- در تمام جنبه‌های زندگی معیارهای بسیار بزرگ و غیر واقعی برای خود تعیین کنید،
- بخواهید در هر کاری عالی و کامل باشید و به معمولی بودن و خوب بودن اصلا رضایت ندهید،
- به ابن باور برسید که در انجام هیچ کاری موفق نیستید،
- با ترس از شکست و مورد تمسخر قرار گرفتن، هیچ کاری را شروع نکنید،
- از خود انتظار داشته باشید که در هر کاری عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته باشید،
- عیب‌های خود را از خود پنهان کنید،
و ده‌ها مشکل دیگر که به راحتی می‌توانید با راهکارهایی که در بخش بعدی بیان می‌کنیم، آنها را بهبود ببخشید.
راه های درمان و غلبه بر کمال گرایی
راه‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم، می‌توانند شما را از شر کمال‌گرایی رها کنند. تنها باید در این راه صبور باشید.
1)ارزیابی و شناخت خود
اولین و مهم‌ترین قدم، بررسی و ارزیابی این نکته است که شما تا چه اندازه کمال‌گرا هستید و یا اصلا با کمال‌گرایی خود مشکلی دارید یا خیر. ابتدا باید سوالات زیر را از خود بپرسید و به آنها صادقانه پاسخ دهید تا به شناخت نسبی از خود دست پیدا کنید.
از خودتان بپرسید:
- من در رعایت استانداردها و قوانینی که برای خود تعیین کرده‌ام، تاکنون به مشکلاتی برخورده‌ام؟
- برای رسیدن به خواسته‌ها و اهداف خود همیشه احساس ناامیدی، اضطراب و نگرانی می‌کنم؟
- برای هر کاری که قصد شروع آن را دارم، بیش از حد تعلل می‌کنم و ترس از شکست و قضاوت دیگران دارم؟
- برخورد اطرافیان با من چگونه است؟ من را تا چه اندازه دوست دارند؟ در کنار من احساس آرامش می‌کنند؟
- در انتخاب و خرید وسایل مورد نیاز خود چقدر تردید می‌کنم؟ آیا همیشه دوست دارم وسایلم تک و عالی باشند؟
- دوست دارم دیگران به حرف من گوش دهند و بتوانم آنها را مدیریت کنم؟
- باور دارم که دیگران هیچ کاری را به درستی انجام نمی‌دهند و من باید همیشه بر کارهای‌شان نظارت داشته باشند؟
- دیگران باید با توجه به خواسته‌ها و نظرات من رفتار کنند و کارهای‌شان را انجام دهند؟
به پاسخ‌های خود دقت کنید. اگر بیشتر پاسخ‌های‌تان مثبت است، شما فردی کمال‌گرایی هستید.
راهکار
حال که در زمینه کمال‌گرایی به شناختی از خود رسیده‌اید، باید سعی کنید تفکر، رفتار و احساس خود را تغییر داده و تحت کنترل خود قرار دهید و اجازه ندهید که ندای درونی‌تان شما را به سمت کمال‌گرایی سوق دهد. در ادامه نمونه‌هایی از کمال‌گرایی در احساسات، تفکر و رفتار را برای‌تان ذکر می‌کنیم.
-کمال گرایی در احساسات: در انجام کارها احساساتی مانند افسردگی، ناامیدی، اضطراب، عصبانیت و… را احساس می‌کنند.
-کمال‌گرایی در تفکر: تفکر سیاه و سفید ( هر چیزی یا خوب است یا بد، یا کامل است یا ناقص)، فاجعه‌بار ( اگر در کسب و کار خود شکست بخورم، دیگران من را تحقیر می‌کنند)، بدبین (حتما هر چقدر هم تلاش کنم در انجام کارهایم شکست می‌خورم) و باید (من هرگز نباید اشتباه کنم و باید در انجام کارهایم موفق عمل کنم) دارند.
-کمال‌گرایی در رفتار: در انجام هر کاری بیش از حد محتاط و دقیق هستند، از تغییر و تجربه‌های جدید اجتباب می‌کنند و فرد اهمال‌کاری هستند.
اگر شناختی از اهمال‌کاری ندارید، مقاله تعریف اهمال کاری را حتما مطالعه کنید.
2)درمان کمال گرایی : رسیدن به تفکر واقع‌بینانه
قدم بعدی که باید بردارید این است که از خیال‌پردازی، رویاپردازی و توهم خارج شده و سعی کنید تفکری واقع‌بینانه داشته باشید. برای داشتن این تفکر باید روحیه انتقادپذیری را در خود تقویت کنید و ابتدا خودتان منتقد رفتارها، احساسات و عملکردهای خود باشید و تلاش کنید تا نکات منفی شخصیت خود را به نکات مثبت تغییر دهید.
نداشتن روحیه انتقادپذیری، شما را به فردی تبدیل می‌کند که سعی دارد همیشه عالی ظاهر شود و به اندازه‌ای در انجام کارها و رفتارهایش دقیق است که جایی برای انتقاد دیگران باقی نماند. این اتفاق شما را به فردی عصبی تبدیل می‌کند.
راهکار
حتما روزانه جملات زیر را با خود تکرار کنید. شاید در ابتدا به دلیل روحیه کمال‌گرایی که دارید آنها را نپذیرید ولی مطمئن باشید به مرور زمان به تفکر واقع‌بینانه و غلبه بر کمال گرایی خواهید رسید. این جملات عبارتند از:
- همه افراد عیب‌هایی دارند و هیچ‌کس بی‌عیب نیست،
- اشتباه کردن به معنای احمق و دست‌پاچلفتی بودن نیست. هر کسی اشتباه می‌کند و این طبیعی است،
- همه افراد احساسات ناخوشایندی را در طول روز تجربه می‌کنند. بنابراین لزومی ندارد من همیشه تظاهر به خوب بودن کنم،
- هیچ ایرادی ندارد که بعضی از افراد من را دوست نداشته باشند. هیچ‌کس نمی‌تواند مورد تایید همه قرار بگیرد،
- هیچ فردی کامل و بی‌نقص نیست. همه افراد در انجام بعضی از کارها ناتوان هستند.
در این زمنیه مقاله تغییر تفکر به شما کمک بسزایی می‌کند.
3)درمان کمال گرایی : تغییر باور
قدم سوم این است که به فعالیت‌های خود از نظر دیگران نگاه کنید تا بتوانید باورهای‌تان را در مورد خود تغییر دهید و خود را در مورد هر کاری که انجام می‌دهید سرزنش نکنید.
باورهای محدود کننده باعث می‌شوند تا نه تنها از انجام کارهای‌تان لذت نبرید بلکه مدام گفتگوهای منفی در مورد خودتان داشته باشید. گفتگوهایی که اعتماد به نفس و عزت نفس‌تان را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهند.
برای مثال شما دوست دارید هفته‌ای یک کتاب بخوانید اما مشغله‌هایی که دارید باعث می‌شوند تا شما در ماه یک کتاب بخوانید. چون به هدف خود یعنی خواندن هر ماه 4 کتاب نرسیده‌اید از دست خود عصبانی هستید و همیشه گمان می‌کنید که دیگران بهتر از شما عمل می‌کنند. این نگرش باعث می‌شود تا از همان یک کتابی که در ماه می‌خوانید هم لذت کافی نبرید و برای تما کردن کتاب و شروع کتاب جدید عجله داشته باشید.
راهکار
حتما با 3 پرسش زیر به کارهای که گمان می‌کنید در انجام دادن‌شان خوب و عالی نیستید، توجه کنید. این سوالات را بر اساس مثال بالا (کتاب خواندن)، مطرح می‌کنیم.
1-نظر دیگران در مورد کتاب خواندن من چیست؟
آنها بدون شک با خود می‌گویند: دوست من با توجه به تمام مشغله‌هایی که در طول روز دارد، تلاش می‌کند که حتما کتاب بخواند و به همین دلیل احساس خوبی دارد و کلی مطلب جدید می‌آموزد. اما من که زمان بیشتری دارم، کتاب نمی‌خوانم.
نکته مهم در فکر کردن به پاسخ سوال این است که در اکثر مواقع دیگران در مورد فعالیت‌های ما با حسرت نگاه می‌کنند و ما را مورد تشویق قرار می‌دهند. اما ما این‌گونه فکر نمی‌کنیم. برای اینکه بتوانید در این زمینه نظر دیگران را بدانید می‌توانید در حین صحبت به‌طور غیرمستقیم در این مورد با آنها صحبت کنید.
2-می‌توانم به شکل دیگری به این موضوع نگاه کنم؟
تغییر نگاه صد در صد ممکن است. بهتر است با خود بگویید: شاید من نتوانم ماهی 4 کتاب بخوانم، این نشان‌دهنده تنبلی من نیست. من تمام تلاش خود را می‌کنم تا از تنها کتابی که در ماه می‌خوانم نهایت لذت و استفاده را ببرم. حال که می‌توانم یک کتاب بخوانم پس در انتخابم بیشتر دقت می‌کنم. بسیاری از افراد کتاب نمی‌خوانند و این حسن من محسوب می‌شود.
با تغییر دیدگاه و نگاه کردن از زاویه‌ای دیگر به مسائل می‌توانید احساس خوبی نسبت به کارهای‌تان داشته باشید.
3-چه توصیه‌ای در این زمینه می‌توانم به دیگران داشته باشم؟
به دیگران توصیه می‌کنم که حتما خواندن حتی یک صفحه از کتاب را در برنامه روزانه خود قرار دهند تا به رشد و پیشرفت خود کمک کنند. کتاب خواندن کار لذت‌بخشی است.
با فکر کردن به این موضوع می‌توانید انرژی و انگیزه لازم را به دست آورید.
4)رها کردن جزئیات
کمال‌گرایی افراد را جزئی‌نگر می‌کند و باعث می‌شود تا با گرفتار شدن در جزئیات از اصل ماجرا باز بمانند. آنها برای هر کاری آن‌قدر به جزئیات اهمیت می‌دهند که در میانه راه از ادامه مسیر خسته شده و کار را نیمه‌تمام رها می‌کنند. حتی ممکن از انجام کارهای‌شان نیز منصرف شوند زیرا با بررسی بیش از اندازه جزئیات گمان می‌کنند که نمی‌توانند آن کار را به سرانجام برسانند.
راهکار
برای غلبه بر کمال گرایی خود و شروع کارهای جدید، ابتدا سوالات زیر را از خود بپرسید. در پاسخ به سوالات باید صادق باشید تا به نتیجه درستی برسید. پیشنهاد می‌کنیم در یک برگه پاسخ‌های خود را یادداشت کنید.
- آیا این اندازه جزئی‌نگری در انجام این کار مهم است؟
- بدترین اتفاقی که در مسیر رسیدن به هدف ممکن است رخ بدهد، چیست؟
- اگر بدترین اتفاق رخ بدهد، من می‌توانم جان سالم به در ببرم؟
- آیا این اطلاعاتی که دارم را از افراد موفق در این زمینه جمع‌آوری کرده‌ام؟
پاسخ دادن به ای‌گونه سوالات ذهن شما را از چند شاخه بودن و تفکرات بیهوده نجات می‌دهد.
5)درمان کمال گرایی : سازش‌پذیری
تفکر افراد کمال‌گرا، سیاه و سفید است. به این معنی که هر چیزی یا خوب است یا بد، یا کامل است یا ناقص، یا زشت است یا زیبا. سازش‌پذیر بودن در مسائل باعث می‌شود تا انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشید و استانداردهای خود را واقع‌بینانه‌تر در نظر بگیرید.
از طرف دیگر نیز با سازش‌پذیری می‌توانید ارتباط بهتری با دیگران برقرار کنید و انتقادپذیرتر شوید.
راهکار
ابتدا بررسی کنید که سعی دارید چه کاری را کامل و بی‌نقص انجام دهید. برای مثال رسیدن به تناسب‌اندام را در نظر بگیرید. شما از خود انتظار دارید که در مدت زمان دو ماه به وزن ایده‌آل خود برسید و اصلا سلامتی را در نظر نمی‌گیرید. راه‌حل شما این است که:
- برای رسیدن به این هدف برنامه زمانی 4 تا 6 ماهه در نظر بگیرید،
- مربی مناسب و کاربلد انتخاب کنید،
- زمان بگذارید و روزانه ورزش کنید،
- تغذیه خود را اصولی کنید،
- و برای کاهش وزن به خود هدیه دهید.
به عبارت دیگر باید برای تمام اهداف خود برنامه‌ریزی داشته باشید تا راحت‌تر به آن برسید.
6)تغییر رفتار
بعد از غلبه بر کمال گرایی در زمینه تغییر تفکر که مراحل آن در بالا ذکر شد، نوبت به تغییر رفتار است. فرد کمال گرا از اشتباه کردن، شکست و سرزنش بیزار است. به همین دلیل از انجام کارهایی که گمان می‌کند آن‌طور که باید پیش نمی‌رود، دوری می‌کند.
راهکار
بررسی کنید که انجام چه کارهایی برای‌تان مشکل است و در برخورد با مسائل چه رفتاری دارید. سپس سعی کنید خود را در آن موقعیت‌ها قرار دهید. در ادامه چند مثال را با راهکار برای‌تان بیان می‌کنیم:
- اگر بیش از اندازه به نظم اهمیت می‌دهید، قسمتی از خانه خود را که جلوی چشم‌تان است نامرتب کنید،
- زمانی‌که خسته و کلافه هستید به دیگران بگویید. این کار باعث می‌شود مجبور نباشید خود را همیشه خوشحال، سرزنده و پر انرژی نشان دهید،
- بدون تحقیق و بررسی‌های زیاد و بدون وسواس زیاد داشتن، مکانی را برای تفریح و یا رستورانی را برای غذا خوردن انتخاب کنید،
- اگر زیاد به ظاهر خود در مهمانی‌ها اهمیت می‌دهید، سعی کنید در چند مهمانی با ظاهری ساده شرکت کنید،
- اگر درهنگام خرید رفتار وسواس‌گونه‌ای دارید، موقع خرید از همان مغازه اولی که جنس موردنظرتان را داشت، خرید خود را انجام دهید.
با توجه به این مثال‌ها برای هر کدام از رفتارهایی که گمان می‌کنید در آنها کمال‌گرایی دارید، راه‌حلی در نظر بگیرید و به‌طور مکرر تمرین کنید تا رفتارتان اصلاح شود. اگر زود جواب نگرفتید و اضطراب‌تان کم نشد، ناامید نشوید. درمان رفتارهای کمال گرایی نیاز به صبوری و تمرین زیاد دارد.
7)هدف اصولی
یکی از ویژگی‌های کمال‌گرایی این است که فرد گمان می‌کند باید در طول زندگی خود بهترین باشد تا مورد تحسین دیگران قرار بگیرد. به همین دلیل اهدافی دور از دسترس برای خود در زندگی خود انتخاب می‌کند.
این کار باعث می‌شود تا نتواند اهداف خود را محقق سازد و به این باور برسد که فرد بی‌عرضه‌ای است که نمی‌تواند هیچ کاری را به درستی انجام دهد.
راهکار
برای اینکه بتوانید اهداف درستی در زندگی انتخاب کنید، لازم است در ابتدا توانایی‌ها و استعدادهای خود را بشناسید. خودشناسی باعث می‌شود تا به خوبی بدانید چه هدفی در زندگی برای شما قابل دسترس است و به راحتی می‌توانید آن را به سرانجام برسانید.
در غیر این صورت اهدافی غیرواقعی و دور از دسترس برای خود انتخاب خواهید کرد.
در مقاله هدف چیست به‌طور کامل تمام نکات و تکنیک‌های لازم برای انتخاب هدف و محقق ساختن آن را توضیح داده‌ایم. حتما مطالعه کنید.
تفکر اشتباه کمال‌گرا بودن
اکثر افراد گمان می‌کنند که کمال‌گرایی و داشتن استاندارد بالا در تمام امور، یک ویژگی عالی است که باعث می‌شود هر کاری به بهترین شکل انجام شود و در نظر دیگران فرد عالی شناخته شوند. در صورتی که این تفکر کاملا اشتباه است. کمال‌گرایی باعث افراط در کارها شده و حتما باید درمان شود.
حتما این مقاله را با دقت بخوانید تا به خوبی بتوانید راهکارهای غلبه بر کمال گرایی را بشناسید و این ویژگی خود را که مانع رشد و پیشرف‌تان است، رفع کنید. اگر سوالی داشتید در کامنت‌ها بنویسید تا شما را راهنمایی کنیم.
دیدگاهتان را بنویسید